(Bản dịch của Ủy Ban Giáo Lý Đức Tin, HĐGMVN)

LTS. Để góp phần hỗ trợ cho việc "Đọc, Học và Sống tinh thần Vatican II", đặc biệt trong Năm Đức Tin này, Đặc San GSVN tiếp tục cho đăng tải liên tục như trong suốt hơn 8 năm qua, toàn bộ tài liệu của Thánh Công Đồng Chung Vatican II. Hôm nay xin mở đầu bằng bản văn quan trọng nhất và là Bản dịch chính thức của HĐGMVN: HIẾN CHẾ TÍN LÝ VỀ MẠC KHẢI CỦA THIÊN CHÚA (Dei Verbum) .

KHOÁ VIII ngày 18 tháng 11 năm 1965

HIẾN CHẾ TÍN LÝ VỀ MẠC KHẢI CỦA THIÊN CHÚA (Dei Verbum)

Lời giới thiệu

I. Lịch sử bản văn

Hiến chế này là một trong những văn kiện quan trọng nhất của Công đồng Vatican II về phương diện giáo thuyết cũng như về thái độ khác biệt giữa các Nghị Phụ: thật vậy, chính trong khi bàn cãi về lược đồ này, các Nghị Phụ đã nhận thức về sự phân chia khuynh hướng thần học giữa các ngài. Lược đồ về Mạc khải nằm ở ngoài quyển sách đã được Uỷ ban Trung ương xuất bản năm 1962. Và như vậy người ta tưởng sẽ được bàn cãi trước tiên. Nhưng Đức Gioan XXIII nhận thấy đã có những bất đồng ý kiến trong bản văn “về Mạc khải”, nên ngài không muốn khởi đầu Công đồng với bản văn gai góc này, và đã quyết định bàn cãi về Phụng vụ trước tiên vì các nghị phụ dễ đồng ý về vấn đề này hơn.

Bản văn trình bày trong sách trên thật ra là bản văn thứ năm mà Uỷ ban và các Nghị Phụ đã soạn thảo. Ngày 12-7-1962, Đức Gioan XXIII truyền lệnh gửi cho các Nghị Phụ bàn cãi loạt Lược đồ lần thứ nhất. Trong số đó có Lược đồ Hiến chế Tín lý về các nguồn Mạc khải. Lược đồ này sẽ được bàn cãi từ ngày 14 đến 21 tháng 11 năm 1962. Chính trong các cuộc bàn cãi này mà Công đồng Vatican II đã tự chia ra phe “đa số” và “thiểu số” theo luồng tư tưởng và theo lối diễn tả thần học của các Nghị Phụ. Từ đó các khuynh hướng khác biệt này chi phối tất cả các công việc của Công đồng.

Trong diễn văn khai mạc ngày 11-10, Đức Giáo hoàng đã nói: “Bản chất của giáo thuyết cổ truyền chứa trong kho tàng đức tin là một chuyện, còn việc định thức bản chất lại là chuyện khác, vì việc định thức căn cứ trên những hình thức và sự tương xứng với những nhu cầu giáo huấn, nhất là về mục vụ”. Sự phân biệt giữa “bản chất” và “định thức” sẽ giữ một vai trò quan trọng trong cuộc bàn cãi lược đồ này. Lược đồ đã được các Đức Hồng Y Ottaviani, Ruffini, Siri, v.v... bênh vực và bị các Đức Hồng Y Liénart, Frings... kết án, còn các Đức Hồng Y Bea, Léger, Tisserant... thì chỉ trích. Người ta cho rằng cách nói quá kinh viện, lối hành văn phản mục vụ, phản kinh thánh và phản hiêp nhất. Chủ tịch đoàn Công đồng quyết định bỏ thăm bản văn (20-11-1962) và bản văn bị loại bỏ với 1.368 phiếu chống, 822 phiếu thuận và 18 phiếu bất hợp lệ. Buổi họp trải qua vài giờ lộn xộn vì chưa đủ đa số 2/3 để loại bỏ một lược đồ (cần phải 1.473 phiếu mới đủ 2/3). Nhưng có nên chấp nhận một lược đồ bị một đa số như trên loại bỏ không? Khi ấy Đức Giáo hoàng XXIII đích thân can thiệp: ngài quyết định trao trả lược đồ cho một Uỷ ban hỗn hợp do ngài chỉ định gồm 7 Hồng Y với các thành phẩn của Uỷ ban Thần học và của Văn phòng Hiệp nhất Kitô giáo.

Uỷ ban này khởi công bằng việc đồng ý về nhiểu điểm quan trọng như bỏ tựa đề “về hai nguồn...” (vì nó sẽ gây ra nhiều hiểu lầm), và đặt tựa đề cho chương I: “Về Lời Chúa được mạc khải...” (như thế nó tổng quát và dễ dàng chấp nhận hơn). Tuy nhiên vẫn còn những bất đồng, nhất là về tương quan giữa Thánh Kinh và Thánh Truyền. Lược đồ được hoàn thành vào tháng 3-1963 và được gửi cho các Nghị Phụ vào tháng 5. Bản văn sẽ không được bàn cãi trong kỳ họp thứ hai, nhưng vẫn không thiếu những phê bình được gửi tới. Thật vậy, các vị soạn thảo muốn “cố ý tránh vấn đề hai nguồn Mạc khải mà không xác nhận hay chối bỏ rằng Thánh Truyền chứa những gì mà Thánh Kinh không có” (Relatio..., tr. 5). Điều đó làm cho bản văn trở nên lạt lẽo, thiếu màu sắc và hàm hồ... Mạc khải được hiểu như là “nội dung” của Mạc khải hơn là hành động Chúa mạc khải. Thánh Truyền duy nhất bị lẫn lộn với các truyền thống, điều này gây nhiều hiểu lầm v.v...

Đến ngày 31-1-1964, các nghị phụ hết hạn gửi các nhận xét. Như thế người ta có thể lợi dụng được các ý kiến trong những cuộc bàn cãi đang diễn ra “về Lược đồ Giáo Hội” vì Mạc khải và Giáo Hội không thể tách rời nhau. Những lời than phiền của các Nghị Phụ hầu như chỉ quy về hai điểm: các bản văn chưa đánh giá đầy đủ tầm quan trọng của Mạc khải và của Thánh Truyền, cũng như chưa được cân nhắc đầy đủ. Ngày 7 tháng 3, người ta thành lập một tiểu ban phụ trách tu chỉnh bản văn đưới sự chủ toạ của Đức giám mục Charue với sự cộng tác của nhiều chuyên viên. Uỷ ban này chia làm hai nhóm: nhóm thứ nhất phụ trách chương I và II (chủ tịch: Đức giám mục Florit và các chuyên viên Congar, Rahner, Moeller, Ramirez, v.v...) và nhóm thứ hai phụ trách từ chương III đến VI (chủ tịch là Đức giám mục Charue và các chuyên viên: Cerfaux, Grillmeier, Rigaux, Turrado, Semmonelroth, v.v...). Từ 20 đến 24 tháng 4 năm 1964, các ngài bổ túc bản văn mới và đưa ra bản tối hậu. Sau đó bản văn được trình lên Văn phòng Hiệp nhất để xem có phải sửa đổi gì không. Ngày 30-6-1964, Văn phòng trả lời chấp thuận; Đức Hồng Y Bea xét rằng không cần phải hợp hai cơ quan để tu chỉnh. Sau đó, Uỷ ban Giáo thuyết cứu xét bản văn (từ ngày 3 đến 5 tháng 6). Chương II tạm được chấp nhận (17 phiếu thuận và 7 chống) vì 7 nghị phụ đòi phải nói: Thánh Truyền khách quan rộng hơn Thánh Kinh (x. Relatio... tr. 6).

Cuộc bàn cãi bản văn bắt đầu ngày 30-9 tại đền Thánh Phêrô. Có hai bản phúc trình: một của nhóm đa số trong Uỷ ban (Đức giám mục Florit đọc), và một của nhóm thiều số (Đức giám mục Franic trình bày). Vấn nạn quan trọng nhất do nhóm thiểu số đưa ra là ý tưởng về “Thánh Truyền cấu thành” (Traditio constitutiva). Đó là giảng thuyết và đức tin của toàn thể Giáo Hội tông đồ, dưới sự tác động của Thánh Thần mạc khải, chứa đựng những chân lý thật ra không có trong Thánh Kinh. Đó là trường hợp các tín điều về Đức Mẹ (Đức giám mục Beras). Ngoài ra nếu hạ giá Thánh Truyền, như Lược đồ đã làm, người ta sẽ rơi vào một thứ Tân Thời Thuyết. Tuy thế, đa số chấp nhận và khen ngợi ý tưởng của bản văn. Dầu vậy, những phê bình của nhóm thiểu số cũng rất hữu ích vì nó xác định rõ ràng nhiều ý niệm.

Theo Uỷ ban, kết quả cuộc can thiệp của các nghị phụ như sau:
 

1) Điểm tích cực:

a. Ngôn ngữ rõ ràng, cẩn thận và có tính cách trình bày.

b. Cơ cấu bản văn được sắp đặt kỹ lưỡng và cân đối.

c. Giáo thuyết chắc chắn phát xuất từ Cổ Truyền và Thánh Kinh.

d. Quan niệm Mạc khải quy về Chúa Kitô và con người cũng như cách thức trình bày tương quan giữa Thánh Kinh và Thánh Truyền.
 

2) Điểm tiêu cực:

a. Cách hành văn phức tạp và đôi khi tối nghĩa.

b. Im lặng trước những sai lạc và lạm dụng hiện có.

c. Trình bày khiếm khuyết về Cựu Ước.

d. Thiếu chiều hướng Giáo Hội trong Mạc khải.

e. Phải trình bày vai trò của Chúa Thánh Thần trong hoạt động của Huấn quyền Giáo Hội.

Các tiểu ban bắt tay làm việc để tổng hợp đề nghị của các Nghị Phụ. Nhờ đó một bản văn thứ tư được thành hình và đã được gửi tới cho các Nghị Phụ trong phiên họp khoáng đại cuối cùng của kỳ họp thứ ba (20-11-1964). Có thể tóm tắt các thay đổi chính như sau:

a. Nhấn mạnh đến truyền thống “phát nguyên từ các tông đồ” thay vì Thánh Truyền “sống” (có thể chỉ phát xuất từ đời sống Giáo Hội).

b. Vấn đề phát triển tín lý, bản văn trước nói rằng kinh nghiệm của các tín hữu là một yếu tố phát triển, nhưng bản văn mới nhắc thêm đến lý trí (số 8b) để tránh chủ quan thuyết hiện tượng luận.

c. Nhắc đến việc nhờ Thánh Thần mà Giáo Hội biết được bản chính lục Thánh Kinh (số 8c).

d. Phân biệt rõ ràng hơn nội dung của Thánh Truyền thời các tông đồ và thời hậu tông đồ (số 9).

e. Xác định vai trò của Huấn quyền bằng cách bãi bỏ danh từ uy quyền “tối thượng” và không nhắc đến ơn bất khả ngộ, và hơn nữa còn nói rằng quyền giáo huấn phải “thành kính lắng nghe” Lời Chúa (số 10). Trong kỳ họp thứ ba, các Nghị Phụ không bỏ phiếu bản văn này, nên các ngài có thể viết các nhận xét gửi về Uỷ ban.

Sau cùng, ngày 21 và 22 tháng 9 -1965, các Nghị Phụ đã bỏ phiếu Lược đồ này. Các chương đều được chấp thuận với vài sửa đổi. Uỷ ban phụ trách kết nạp các đề nghị tu chỉnh, cố gắng dung hoà ý kiến mọi người bằng cách sửa đổi từng tiểu tiết của bản văn. Chính Đức Giáo hoàng cũng đã đề nghị một vài thay đổi. Sau khi Uỷ ban Giáo thuyết xem xét, bản văn được phát cho các nghị phụ ngày 25-10-1965 và bỏ phiếu ngày 29. Ở vòng bỏ phiếu chót, trong số 2.115 nghị phụ bỏ phiếu, có 2.081 phiếu thuận, 27 phiếu chống và 7 phiếu bất hợp lệ. Ngày 18-11 là ngày công bố với 2.344 phiếu thuận và 6 phiếu chống.
 

II. Cơ cấu hiến chế

Những nét chính của bản sơ thảo đầu tiên được giữ lại đến cùng: một phần nói về Mạc khải tổng quát, một phần dành cho Thánh Kinh. Lược đồ thứ nhất được chia như sau: chương I: Hai nguồn Mạc khải; chương II: Linh hứng; bất ngộ và cấu tạo văn chương của Thánh Kinh; chương III: Cựu Ước; chương IV: Tân Ước; chương V: Thánh Kinh trong Giáo Hội.

Như trong Lược đồ thứ nhất, Lược đồ thứ hai giữ lại chương I như một lời mở đầu giới thiệu Thánh Kinh; các chương khác cũng chứa đựng chất liệu tương tự như Lược đồ thứ nhất. Chính trong lần soạn thảo thứ ba mà giáo thuyết về Mạc khải chiếm vai trò ưu thắng. Như vậy, phần thứ nhất của bản văn trở thành quan trọng nhất, vì chứa đựng giáo thuyết “chi phối” mọi việc khai triển khác. Nội dung của lược đồ thứ ba là: chương I: Về chính Mạc khải; chương II: Sự lưu truyền Mạc khải; chương III: Linh hứng của Thiên Chúa và việc chú giải Thánh Kinh; chương IV: Cựu Ước; chương V: Tân Ước; chương VI: Thánh Kinh trong đời sống Giáo Hội.

Như thế, chúng ta có một bản văn chia làm hai phần lớn, được soạn thảo dưới sự hướng dẫn của hai tiểu ban. Phần nhất bàn về Mạc khải tổng quát, gồm hai chương: chương I bàn về diễn tiến Mạc khải mà Thiên Chúa đã tự biểu lộ cho con người và phó mình cho họ, đến mức độ trọn vẹn trong Chúa Kitô; chương II trình bày tính cách liên tục trong việc Thiên Chúa tự biểu lộ và phó mình cách trọn vẹn trong Giáo Hội bằng tất cả những gì tạo thành đời sống Giáo Hội, qua tiến trình lịch sử.

Phần hai bàn về Thánh Kinh, một hình thức đặc biệt của sự biểu lộ và phó mình của Thiên Chúa: Chương III trình bày những khía cạnh tổng quát của Thánh Kinh: đó là một tác phẩm của Thiên Chúa, Đấng hạ mình đến với chúng ta, nhưng cũng là một tác phẩm của con người; chương IV bàn về giá trị của Cựu Ước; chương V bàn về Tân Ước; sau cùng chương VI trình bày ý nghĩa của Thánh Kinh đối với Giáo Hội mọi thời đại và mọi hoàn cảnh.
 

III. Tầm quan trọng

Hiến chế Mạc khải đã không giải quyết mọi vấn đề, đã không có thái độ rõ ràng về nhiều vấn đề, và không làm thoả mãn mỗi người. Hiến chế không thể làm điều đó. Dầu vậy Hiến chế cũng nói lên một bước tiến rất tích cực trong công cuộc tìm hiểu Mạc khải cũng sẽ có một tầm ảnh hưởng lớn lao trong nền Thần học Công giáo và cuộc đối thoại hiệp nhất.

Công đồng tiến hành công việc trong nỗ lực hoà giải. Hiến chế Mạc khải đã phải tổng hợp nhãn quan của nhiều trường phái không luôn luôn phù hợp nhau, và phải tóm lược các ý tưởng (dù làm như vậy có vẻ đơn giản hóa vấn đề). Bản văn phải được nghiên cứu cẩn thận chứ không chỉ đọc thoáng qua. Tuy nhiên, không được vì thế mà lãng quên tâm điểm của toàn thể giáo thuyết, tâm điểm đó chính là tác động cứu độ của Thiên Chúa đang diễn tiến trên thế gian và trong lịch sử nhờ Lời của Ngài là Chúa Kitô.

Cũng nên chú ý là bản văn sau cùng đã được đại đa số trong Công đồng chấp thuận, như thế bản văn nói lên đức tin của Giáo Hội về vấn đề này. Dầu không đồng tâm về những chi tiết, nhưng phần giáo thuyết căn bản thì không ai có thể bàn cãi được nữa.

Người ta có thể lấy làm tiếc là Thánh Truyền và Huấn quyền lại đứng bên cạnh Thánh Kinh. Nhưng như thế là vì đã có thành kiến luôn đối chiếu ba thực thể trên. Trong khi đó Công đồng đã quan niệm và thành công trong việc dung hoà: cả ba đều mang Lời Chúa, tuy mỗi thực thể theo một cách thức riêng và với một tước vị riêng.

Bản văn này phải thúc đẩy các nhà thông thái nghiên cứu Thánh Kinh và giúp tín hữu say mê Thánh Kinh. Theo đường hướng cởi mở của Thông điệp Divino afflante Spiritu, Hiến chế về Mạc khải mở những chân trời mới cho công việc chú giải. Người ta được tự do nghiên cứu để khai thác các “văn loại” và các khám phá mà lịch sử và khoa học đem lại, mà không sợ những cấm đoán đè nặng từ bên ngoài như trường hợp các đồng nghiệp của họ thời trước. Nhưng cùng một lúc Hiến chế cũng xác định những điều ta không thể chối bỏ mà không triệt tiêu Mạc khải. Do đó, không được nghi ngờ lịch sử tính của các Phúc Âm và nguồn gốc tông đồ của các sách đó. Công đồng đã không kết án phương pháp văn hình sử (Formgeschichte) nhưng đã nêu ra những giới hạn của phương pháp ấy; không phải tất cả những ý tưởng “giải huyền thoại” của R. Bultmann là sai nhưng phải cẩn thận để khỏi rơi vào thuyết duy tín mà phương pháp này đưa đến. Còn về tầm quan trọng thực tế của những lời khuyên mục vụ ở chương VI thì chỉ có tương lai mới có thể trả lời chúng ta.

Việc xác định chân lý Thánh Kinh ở số 11 là một điều rất quan trọng. Người ta không thể tìm thấy trong Thánh Kinh bất cứ loại chân lý nào (khoa học, lịch sử, địa lý, dân chủng học, v.v...) nhưng chỉ có thứ chân lý cứu thoát chúng ta, và ta cũng nên lưu ý Công đồng không nói những chân lý nhưng nói chân lý ở số ít: chân lý ấy đồng thời cũng là sự sống, là đường dẫn đến sự cứu độ. Điều đó muốn nói rằng chân lý của chúng ta không phải chỉ là một điều ta biết suông, nhưng là một bổn phận phải thực hành: “thực hành chân lý” (x. Ep 4,15) và phải tiến tới trong chân lý: “đi trong chân lý”. Công đồng muốn giải phóng thần học khỏi quan niệm Hy-lạp về chân lý quá tĩnh để trở về với ý niệm Do-thái linh động hơn, hiện sinh hơn, cởi mở hơn đối với mầu nhiệm Thiên Chúa.

Một số người công kích, số khác lại ca tụng về tầm quan trọng hiệp nhất của Hiến chế về Mạc khải. Người ta đã chỉ trích sự hàm hồ về mối tương quan giữa Thánh Kinh và Thánh Truyền. Nhưng có người lại thấy ở đó một cánh cửa đưa đến đối thoại, nhất là vào thời đại các Giáo Hội phát sinh sau khi Phong trào Cải cách đặt lại vấn đề Thánh Truyền. Việc tự do tìm hiểu đã chiếm được một địa vị, nhờ đó sự cộng tác giữa các nhà chú giải Công giáo và Tin lành càng dễ dàng và đáng khích lệ hơn. Ngoài ra, việc khuyến khích đọc Thánh Kinh đã tạo nên một nền tảng vững chắc đưa các Kitô hữu xích lại gần nhau hơn, vì họ cùng lắng nghe một Lời Chúa. Dù bản chính lục Thánh Kinh vẫn còn đôi chút khác biệt, nhưng sự kiện này không có tầm quan trọng thực tiễn nào.
 

PHAOLÔ GIÁM MỤC

TÔI TỚ CÁC TÔI TỚ THIÊN CHÚA

HỢP NHẤT VỚI CÁC NGHỊ PHỤ CỦA THÁNH CÔNG ĐỒNG ĐỂ MUÔN ĐỜI GHI NHỚ

(còn tiếp nhiều kỳ)
 

Lm. Anmai, C.Ss.R.

Lời Mời gọi của HĐGMVN:

Tu sĩ Jos. Vinc. Ngọc Biển

Tham lam – Che mờ căn tính của mình

Nguyên tác: Taking Flight - Bay Lên Đi

Tác giả: Anthony de Mello, S.J.

Chuyển ngữ: Lm. Minh Anh (Gp. Huế)

Chỉ dẫn:

Tốt nhất, các câu chuyện sẽ được đọc theo thứ tự như đã sắp xếp. Mỗi lần đọc không quá một hoặc hai mẩu chuyện nếu bạn ước ao có được một cái gì đó hơn là chỉ giải trí.

Lưu ý:

Các chuyện kể trong tập sách này đến từ nhiều đất nước, nhiều nền văn hoá và tôn giáo khác nhau; chúng thuộc về những di sản thiêng liêng, những câu chuyện hài hước được ưa chuộng của dòng đời nhân loại.

Những gì tác giả làm là xâu kết chúng lại với nhau theo một ý hướng đặc thù. Công việc của tác giả là công việc của người thợ dệt và thợ nhuộm, tác giả chẳng có công trạng gì về những tấm vải và những sợi chỉ.

LTS.Chỉ dẫn và lưu ý trên đây là của tác giả. Tuy nhiên, vì Đặc San GSVN chỉ phát hành 2 tuần một lần nên mỗi số báo BBT xin giới thiệu trung bình từ 5 đến 7 mẫu chuyện. Bạn đọc có thể lưu lại để nghiền ngẫm suy tư.

Chủ đề : TÔN GIÁO (tiếp theo)

Lm. Micae-Phaolo Trần Minh Huy, pss.

BẢN THẢO

ỨNG SINH LINH MỤC HỌC & SỐNG LINH ĐẠO LINH MỤC GIÁO PHẬN

GIÁO TRÌNH TU ĐỨC LỚP THẦN II & III

ĐẠI CHỦNG VIỆN THÁNH GIUSE HÀ NỘI

2011-2012

CHƯƠNG HAI

ỨNG SINH LINH MỤC GIÁO PHẬN

HỌC VƯỢT LÊN KHỦNG HOẢNG VÀ TÁI ĐỊNH HƯỚNG ĐỜI SỐNG VÀ SỨ VỤ ƠN GỌI LINH MỤC (tiep theo)

F. LINH MỤC GIÁO PHẬN TÁI ĐỊNH HƯỚNG ĐỜI SỐNG VÀ SỨ VỤ BẰNG VIỆC TÌM CHÚA HƠN LÀ CÔNG VIỆC CỦA CHÚA.

F.1 Sống kinh nghiệm nền tảng THIÊN CHÚA LÀ TẤT CẢ   [CHÍNH CHÚA]

Kinh nghiệm nền tảng Chúa là Tất Cả bắt nguồn sâu xa từ một kinh nghiệm thiêng liêng và thần bí, nó giúp chúng ta nhận biết Thiên Chúa là tuyệt đối và hữu thể chúng ta có qui chiếu tối hậu nơi Ngài, đến đỗi ngay cả giữa những cơn thử thách lớn lao và trong nỗi ngờ vực sâu xa nhất của đêm tối đức tin, chúng ta cũng cảm nhận được cách chắc chắn rằng THIÊN CHÚA LÀ TẤT CẢ. Xác tín này cổ vũ chúng ta dấn thân sống bền đỗ đời sống và sứ vụ ơn gọi trong mọi hoàn cảnh cuộc đời. Xác tín Chúa là Tất Cả là một kinh nghiệm đem lại bình an và vui tươi ngày càng lớn lên; là một thứ thần bí kích hoạt làm phát sinh sức mạnh cần thiết để chúng ta sống vui tươi cuộc đời linh mục của mình; là một nguồn lực năng động luôn luôn có mặt với chúng ta.  

Kinh nghiệm Chúa là Tất Cả này không bị gắn kết với một sứ vụ, một trách nhiệm, một công việc, hay một nơi nào đặc biệt… vì nó là một ân ban của Chúa mà chúng ta phải làm tăng trưởng bằng cầu nguyện, chiêm niệm và đời sống nội tâm. Chúng ta phải chạy đến với kinh nghiệm nền tảng Chúa là Tất Cả này cách tự phát khi gặp khủng hoảng, ngờ vực,... vì đó là một thứ đá tảng không thể chuyển lay trong những thời khắc khó khăn khác nhau của bất trung, chán nản, lầm lạc và cả tội lỗi… Kinh nghiệm nền tảng Chúa là Tất Cả này luôn là một lời mời gọi chúng ta sám hối, trở về với lòng nhiệt thành ban đầu, với điều kiện là ngọn lửa của nó không bị dập dắt vì sự chểnh mảng của chúng ta. Trong những cơn khủng hoảng tình cảm hay tính dục, kinh nghiệm nền tảng Chúa là Tất Cả này xuất hiện như sức vượt lên, và trong cô tịch của tâm hồn đổi mới, nó trở thành sự thanh thản sâu xa phát xuất do sự chắc chắn rằng Chúa yêu thương tha thứ cho chúng ta và Ngài yêu thương chúng ta cho đến cùng, bất chấp tất cả yếu đuối và tội lỗi của chúng ta.

Kinh nghiệm nền tảng Chúa là Tất Cả này là hàn thử biểu cho hành trình ơn gọi và sứ vụ của chúng ta. Hành trình này không được đo lường bởi tính hiệu quả và thành công trong các hoạt động tông đồ, cũng không phải bởi sự phát triển hợp lý và hữu hiệu các tài năng riêng của chúng ta. Chính vì thế mà kinh nghiệm Chúa là Tất Cả này soi sáng và kích hoạt bất cứ hoàn cảnh sống nào của chúng ta. Chúng ta có thể khẳng định rằng nó có đủ nước để tưới mát bất cứ sa mạc khô cằn nào của tâm hồn chúng ta. Phải nhìn nhận rằng loại kinh nghiệm Chúa là Tất Cả này là  nguồn đặc sủng và sức năng động tông đồ của chúng ta: Mọi sứ vụ, mọi tận tụy tông đồ, khát vọng hiến mình cho các linh hồn đều được phát sinh và nuôi dưỡng thường xuyên bởi cảm nhận Thiên Chúa là Tất Cả.  

Do đó, kinh nghiệm và cảm nhận Chúa là Tất Cả này không bị đồng hóa với bất cứ trung gian nào, dù là người hay việc, để không bao giờ phải đi tới ngõ cụt là lìa bỏ ơn gọi vì một sự thay đổi (công việc hay nơi ở), tuổi tác hay bệnh hoạn làm cản trở công việc tông đồ. Trong viễn ảnh này, chúng ta không bao giờ bị rơi vào cám dỗ nghĩ rằng bên ngoài kia chúng ta sẽ hữu hiệu hơn về lãnh vực tông đồ. Kinh nghiệm nền tảng Chúa là Tất Cả này đi trước mọi sứ vụ gắn liền với nó, vì nó luôn luôn qui chiếu vào chính Thiên Chúa là Đấng nâng đỡ nó.  

Chính kinh nghiệm nền tảng Chúa là Tất Cả này giải thích thái độ của những người ngày đêm âm thầm phục vụ trong những công việc tay chân tầm thường, khuất ẩn, chẳng ai để ý tới, hoặc thái độ của những người đang dấn thân trong các hoạt động tông đồ đang thành công bất ngờ bị bứng đi cách bất công theo lệnh, và phải đi tới một nơi như cuộc lưu đày lặng lẽ. Tuy nhiên họ vẫn kiên trì và thanh thản ở lại đời tu cho đến cùng, không nghĩ rằng nếu ra đi họ có thể tiếp tục thành công và ngay cả thành công lớn hơn nữa công việc họ vẫn làm cho đến lúc đó. Trong số đó có những giáo sư, những nhà nghiên cứu, những nhà lãnh đạo mà hoạt động của họ vốn sáng chói nay bị cấm viết, cấm dạy và bị loại ra, nhưng họ đã bằng an chấp nhận sự thầm lặng mới đó mà không hề chiến đấu chống lại. Tại sao? Vì họ trải nếm được kinh nghiệm nền tảng “Một Mình Thiên Chúa là Đủ!” Điều đó giải thích cho cuộc sống của một thành viên trải qua hết năm này đến năm nọ ân cần nơi bàn giữ cổng, cặm cụi trong nhà bếp, nơi trại chăn nuôi hay cẩn thận nơi tay lái mà vẫn nói rằng mình hạnh phúc và hoàn toàn thỏa mãn với cuộc đời mình: Vì Một mình Thiên Chúa là đủ! 

Kinh nghiệm Chúa là Tất Cả này là một ân ban của Chúa, cần phải được các cơ cấu Giáo Hội vun đắp và giúp đỡ. Quả thế, Giáo Hội luôn cung cấp đủ mọi phương thế cần thiết, tự nhiên cũng như siêu nhiên cho con cái mình, để nuôi dưỡng kinh nghiệm nền tảng Chúa là Tất Cả và luôn đặt Chúa lên vị trí hàng đầu: 

·  Đức khó nghèo xét như sự lột bỏ và không dính bén bất cứ cái gì cung ứng những điều kiện tốt nhất cho việc lệ thuộc vào Chúa [CG sai các môn đệ đi truyền giáo không được mang theo gì để họ tín thác vào Ngài];[399]

·  Đức vâng lời là một sư phạm để học hỏi ở người đã vượt qua những con đường qui phục Thánh ý Chúa trước mình: Bề Trên là người phải có kinh nghiệm tìm ý Chúa cho mình, cho những quyết định của mình trên cộng đoàn và mỗi thành viên. Không những thế, Bề trên dạy chúng ta tìm ý Chúa và cùng chúng ta tìm Ý Chúa.[400]

·  Đức khiết tịnh không phải là một khổ chế hay trấn áp cho bằng là diễn tả một tình yêu trọn vẹn cho Thiên Chúa, không chia sẻ cho ai hay cái gì khác mà thánh Phaolô đã nói trong thư 1 Cr 7, 32-35.[401]

Có một sự hiện diện thực sự hiện sinh của Thiên Chúa nơi tương quan của các cơ cấu cộng đoàn cũng như cá nhân trong nỗ lực tu đức toàn diện: chúng ta có thể cảm nhận được rằng Thiên Chúa can thiệp cách nhiệm mầu vào cuộc sống chúng ta. Sự từ bỏ ý riêng tùy thuộc vào kinh nghiệm về sự tuyệt đối của Thiên Chúa: chúng ta nhượng bộ ý riêng của chúng ta cho Ý Chúa, như trinh nữ Maria đã qui phục kế hoạch đời mình cho kế hoạch của Chúa cho mình và cho cả nhân loại.  

Kinh nghiện nền tảng Chúa là Tất Cả không phải là điểm khởi đầu, mà là điểm phải đến: Chớ gì không có ai hay không có gì làm chúng ta phải giao động hay lo sợ. Mọi sự đều qua đi, nhưng Thiên Chúa không hề thay đổi. Lòng nhẫn nại vượt thắng tất cả. Ai có được Thiên Chúa thì chẳng thiếu gì hết: Một mình Thiên Chúa là đủ.

F. 2. Kinh nghiệm sống sứ vụ tông đồ: Sống trải nghiệm về CÔNG VIỆC CỦA CHÚA

Kiểu sống sứ vụ tông đồ là cái chung nhất của đời tu chúng ta. Đa số ơn gọi chúng ta đều có động lực là sứ vụ tông đồ. Chúng ta đi tu muốn phục vụ tha nhân, muốn đi truyền giáo, muốn tận tụy với việc đào tạo, muốn xả thân cho người nghèo. Cái quan trọng nhất chúng ta nhắm đến là phục vụ, tức CÔNG VIỆC CỦA CHÚA. Các cơ cấu Giáo Hội được nhắm tới và được đón nhận như điểm tựa mục vụ, vì chúng giúp chúng ta dấn thân trọn vẹn cho sứ vụ tông đồ. Ngay cả sự nâng đỡ tình cảm của anh chị em cũng có phận vụ tạo nên thế quân bình để công việc phục vụ dưỡng giáo và truyền giáo được hiệu quả lớn nhất.

Các đức tính cần mẫn, quảng đại, sẵn sàng phục vụ… là những giá trị hàng đầu cho sứ vụ tông đồ. Việc hoàn thiện các đức tính nhân bản, thăng tiến các tài năng, đào tạo nghiệp vụ là những yếu tố căn bản cho hiệu năng tốt hơn trong việc tông đồ. Đức khiết tịnh được xét đến trong viễn ảnh phục vụ, vì nó được coi là thích hợp cho sự sẵn sàng khi thuyên chuyển [linh mục Giáo hội Đông phương có vợ con nên rất khó thuyên chuyển; các linh mục và nữ tu nào bị dính bén tình cảm cũng gây nên nhiều khó khăn cho Nhà Dòng khi cần thuyên chuyển!].  

Người ta nghĩ rằng hôn nhân và gia đình ngăn cản việc  hiến thân trọn vẹn cho sứ vụ tông đồ. Do đó họ càng đánh giá cao những anh chị em có thành tích tông đồ, mà coi thường những anh chị em thiếu khả năng đó. Việc này cũng khiến một số người bỏ bê đời sống thiêng liêng để mãi mê chạy theo tính hiệu quả của công việc. Do đó, kiểu sống và quan niệm sứ vụ tông đồ này làm phát sinh một vấn đề nội tại: khi một người coi hoạt động tông đồ là nguồn động lực tối hậu của ơn gọi mình thì khi mọi sự trôi chảy, đáp ứng được các nhu cầu tâm lý, thiêng liêng và nhân bản, thì người đó bước đi trong an bình, vì các hoạt động thỏa mãn được tình cảm, bù trừ cho sự từ bỏ của đời sống độc thân, những thúc đẩy tình cảm tìm được sự thăng hoa lành mạnh và đời sống thừa tác không có gì rắc rối. Và đó là lý do tại sao lắm khi người ta cảm nhận một nỗi lo sợ gần như vô thức trước những lời chỉ trích về các công việc hay dự tính thay đổi hoặc chấm dứt một công trình. Nhưng các vấn đề sẽ nổi lên khi hoạt động tông đồ mất đi hiệu năng hay không còn mang lại ý nghĩa cho đời sống nữa.  

Sự giàu có và trưởng giả của nhiều cơ cấu hay cá nhân, lấy lý do là để phục vụ, đã kéo theo một cảm giác sa sút và không giúp ích cho việc tông đồ vì xa cách quần chúng nghèo khổ [phải lưu ý xây dựng cộng đồng đồng tiến, xóa đói giảm nghèo]. Sự chán nản lớn lao của các anh chị em đồng nghiệp quá lý tưởng lúc mới vào tu cũng tác động tới họ và họ cảm thấy không còn động lực để kiên trì, nếu họ vào tu chỉ vì những động lực tông đồ, chứ không hải vì chính Chúa. Đó là lý do tại sao việc rời bỏ đời tu là kết quả đương nhiên của cơn khủng hoảng, vì động lực tông đồ không thể thực hiện được, khiến họ nản lòng và bỏ cuộc. Vì người ta chỉ nghĩ đến VIỆC CỦA CHÚA mà quên đi CHÍNH CHÚA.

Cái giá của việc từ bỏ hôn nhân sẽ là quá lớn đối với một công việc tương tự hay còn kém hơn nữa, trên bình diện tông đồ. Một cuộc sống tu trì thiếu hoạt động tông đồ như thế không còn được biện minh cho người tìm hiệu năng của hoạt động. Cơn khủng hoảng gây nên do kiểu sống sứ vụ tông đồ thật bi đát trong các cộng đoàn đã sống kiểu sống đó cách cứng nhắc, đưa đến sự cạn kiệt ơn gọi nhanh chóng như hoàn cảnh thiếu ơn gọi không thể tránh được của các thập niên qua ở Âu Mỹ. Chúng ta cũng phải dự cảm và đề phòng trước vì tình trạng ấy một ngày kia cũng sẽ tới với Việt Nam chúng ta, chẳng hạn như ngày nay tại các thành phố lớn không còn ơn gọi nữa, do tình trạng ít con và cuộc sống quá dễ dãi, tự do, quen hưởng thụ, sẽ không chấp nhận hay không kham nổi nếp sống kỷ luật và khổ hạnh tu trì. 

Trong một số trường hợp, người ta có cảm tưởng rằng chỉ có những người không có khả năng đối đầu với sự thay đổi hay thích giữ lấy cái nhịp điệu quen thuộc có sẵn là bằng lòng ở lại cộng đoàn, vì lý do tâm lý hoặc những lý do quan trọng khác. Sự xung đột của kiểu sống này cũng nhất thiết xảy ra rõ ràng giữa các cơ cấu tông đồ nặng nề truyền thống và lối sống tông đồ sáng tạo của thế hệ mới. Vì thế, chúng ta phải luôn canh tân, điều chỉnh sao cho phù hợp với tâm thức thời đại mà vẫn giữ được cái cốt lõi của đặc sủng và linh đạo của mình. Nếu không, gánh nặng của cơ cấu truyền thống sẽ bị kết thúc bởi những khủng hoảng và những cuộc ra đi, người ta không thể cầm chân người trẻ bằng cách kêu gọi sự nhẫn nại, hay  lặp đi lặp lại những bài diễn thuyết ca ngợi các công trình truyền thống và lòng tín nhiệm vào cơ cấu mà chẳng thấy đâu sự hứng thú.  

Dĩ nhiên vẫn có những người kiên trì ở lại, ngay cả khi họ không còn tin vào lý do tối hậu mà họ đã vào tu, tức tính hữu hiệu tông đồ nữa. Nhưng họ kiên trì ở lại bởi áp lực của gia đình, xã hội, văn hóa… vì đối với họ, việc rời bỏ đời tu là một sự sụp đổ hoàn toàn. Trong kiểu sống này, đức khiết tịnh, một khi không còn được nâng đỡ bởi nhiệt huyết tông đồ, phải được duy trì bởi sự khổ hạnh và ngay cả bởi sự trấn áp. Đó là một khổ hạnh gắn liền với kỷ luật hơn là tình yêu tự nguyện và trọn vẹn cho Thiên Chúa.

Một số người tìm giải pháp hoàn cảnh qua các hoạt động tông đồ mới, bằng cách thay đổi các hoạt động và sự mới mẻ đó duy trì sự hứng thú cho họ. Nhưng đến bao giờ? Có những người làm việc đào tạo đã bỏ trường học để đi ra giáo xứ, coi đó là hứng thú; rồi khi chán mệt giáo xứ, họ lại ra đi vào đời, và hứng thú lại trở lại. Nhưng khi họ lại chán mệt môi trường xã hội thì họ sẽ đi đâu? Có những người tìm giải pháp trong một thứ chủ nghĩa theo thời tiêu cực: đã quá muộn để rời bỏ đời tu, phải cố chịu đựng cuộc sống như định mệnh đã an bài. Nhưng họ đau khổ vì nỗi xao xuyến tiềm tàng nhận thấy sự thất bại của một ơn gọi thật ý nghĩa trong quá khứ mà bây giờ không còn nữa. Những người khác ở lại vì đời tu mang lại cho họ một cuộc sống tiện nghi và trưởng giả, dù rất tầm thường. Họ không còn tin tưởng vào lý do tồn tại của cuộc sống họ đang sống, hoặc trong trường hợp kém bi đát hơn, họ chấp nhận công việc tông đồ ít ỏi mà họ làm, biết rằng nếu ra ngoài họ có thể làm được nhiều việc tông đồ hơn nữa, nhưng không đủ can đảm để làm điều đó.

Đó là tình trạng và tâm trạng của những người chỉ tìm việc của Chúa mà quên đi chính Chúa. Nếu động lực đời tu là sứ vụ tông đồ mà còn như thế đó thì huống hồ là những động lực có tính cách trần thế khác: khi không đạt được những điều tìm kiếm, lại gặp phải những khó khăn thử thách, họ sẽ bỏ cuộc hoặc sẽ sống một cuộc đời tu miễn cưỡng, đã không triển nở hạnh phúc, mà còn sẽ có những tiêu cực nguy hại cho bản thân, cho tha nhân, cho Giáo Hội và sứ mệnh của Giáo Hội, vốn là công trình của Thiên Chúa. Do đó trong suốt tiến trình được đào tạo và tự đào tạo, chúng ta nỗ lực phân định để loại bỏ và thanh tẩy các động lực hay áp lực không thích hợp khi bước vào đời tu. Chúng ta cố gắng phát huy và thăng tiến thế mạnh vừa chiêm niệm vừa hoạt động của mình một cách hài hòa, nghĩa là ưu tiên tìm chính Chúa, vừa tìm Chúa trong các công việc của Chúa vừa qui hướng các công việc của Chúa về chính Chúa. Chỉ khi biết vượt lên chính mình và những thứ kéo ghì mình xuống để vươn lên với trải nghiệm Chúa là Tất Cả chúng ta mới có được một đời tu thực sự bình an và hạnh phúc.

F. 3. Sự điều hợp giữa CHÚA và CÔNG VIỆC CỦA CHÚA

Dĩ nhiên một đời sống toàn diện tìm được giải pháp dứt khoát khi có được sự điều hợp hài hòa giữa kinh nghiệm nền tảng Chúa là Tất Cả và sứ vụ tông đồ, hay nói ngắn gọn là giữa Chúa và công việc của Chúa. Quả vậy, khởi đầu chọn vào đời tu thì vì lý do tông đồ, có thể kèm theo những động lực khác không thích hợp lắm, nhưng qua một biến cố đổi đời quan trọng (một cơn khủng hoảng chẳng hạn) lại khám phá thấy rằng còn có một lý do sâu xa hơn để biện minh cho cuộc sống tu trì là sự hiến dâng triệt để cho Thiên Chúa. Như vậy, khởi đi từ một kinh nghiêm tông đồ, chúng ta có thể đi tới kinh nghiệm nền tảng Chúa là Tất Cả. Trong trường hợp này, các hoạt động tông đồ tìm được ý nghĩa đích thực phát xuất từ kinh nghiệm nền tảng Chúa là Tất Cả này. 

Ở đây vấn đề là tìm biết xem đâu là kinh nghiệm đầu tiên dẫn chúng ta đến đời tu:

·        Nếu đó là kinh nghiệm nền tảng Chúa là Tất Cả, chúng ta phải coi đó là bảo đảm cho tính trung thực đời tu được phân định và vun đắp của mình.

·        Nếu đó là lý do tông đồ, chúng ta phải tự hỏi xem mình có kiên vững ở đó không.

·                 Nếu lý do tông đồ không được tiến hóa hướng về kinh nghiệm nền tảng Chúa là Tất Cả thì những bảo đảm kiên bền, thánh hóa và niềm vui sẽ giảm đi và làm cho chúng ta đi tới một tình huống thực sự nguy hiểm là thiếu động lực đích thực. 

Câu kết luận hiển nhiên là kinh nghiệm nền tảng Chúa là Tất Cả hoặc đã có mặt ngay từ đầu, hoặc đã trỗi lên qua dòng đời dâng hiến với việc thực thi các sứ vụ tông đồ, và chúng ta phải nuôi dưỡng, tài bồi vun đắp cho nó. Tất nhiên việc dấn thân trong sứ vụ, sự nhiệt tình tông đồ, lòng tận tụy truyền giáo có thể là những trung gian quí báu để khám phá được kinh nghiệm nền tảng “Chỉ một mình Chúa là đủ.” Nếu một người chú tâm đặc biệt vào các hoạt động mục vụ thì phải hướng các suy tư của mình vào kinh nghiệm nền tảng Chúa là Tất Cả để rút ra được ánh sáng, sức mạnh, và nhiệt tình tông đồ. Đó là một sự trở về nguồn thực sự nơi chính Chúa. Nếu không có sự trở về nguồn này thì mọi kế hoạch canh tân và cập nhật sẽ thiếu nghiêm túc và chiều sâu. Điều đó không có nghĩa là phải có hai kiểu sống, mà là có hai cách thức để đạt tới kinh nghiệm nền tảng Chúa là Tất Cả: hoặc ngay từ đầu đã có kinh nghiệm nền tảng Chúa là Tất Cả, hoặc dần dần tiến lại kinh nghiệm nền tảng này khởi đi từ các trung gian sứ vụ tông đồ. 

Vì chúng ta đang sống trong một thế giới tục hóa chỉ chú trọng tới hoạt động và hiệu năng công việc nên thường các ơn gọi trỗi dậy từ mối quan tâm tới các hoạt động tông đồ, nhưng thật là nguy hại nếu chỉ dừng lại đó. Công cuộc được đào tạo và tự đào tạo phải đưa mỗi người đến trung tâm của ơn gọi là chính Chúa. Nếu Năm Tu Đức và chu kỳ Triết học chưa làm xong được điều đó, thì những năm Thần Học còn lại này là một cơ hội tuyệt hảo để xác định lại các kiểu sống của chúng ta và tầm quan trọng của chúng. 

Thật là quan trọng để ý thức rằng kinh nghiệm nền tảng Chúa là Tất Cả này không phải là một bảo đảm luôn luôn sẵn có. Nhưng trước hết phải thử thách và vun đắp, thăng tiến nó. Như bất cứ thực tại nhân loại nào, kinh nghiệm nền tảng Chúa là Tất Cả này cũng trải qua những thử thách cần thiết để được thanh luyện và củng cố cho bền vững. Chính là nhờ việc tông đồ thanh tẩy nó, đào sâu nó, làm cho nó được vững chắc. Tất nhiên việc dấn thân truyền giáo là trung gian đặc ân cho chúng ta sống kinh nghiệm nền tảng này. 

Tóm lại, “Một mình Thiên Chúa đã đủ” là gốc rễ, các cành sẽ lãnh nhận sự sống theo mức độ chúng được nuôi dưỡng bởi nhựa luyện phát sinh từ gốc rễ. Rễ mà không mọc ra và phân nhánh để thu hút dưỡng chất từ mẹ đất thì cành phải chết: Ham việc của Chúa mà không ở với Chúa cũng giống như thế. Do đó, ta phải luôn tìm Chúa trong mọi công việc tông đồ và qui hướng mọi việc tông đồ về chính Chúa: “Xin đừng làm rạng rỡ chúng con, vâng lạy Chúa, xin đừng, nhưng xin cho Danh Ngài rạng rỡ, bởi vì Ngài thành tín yêu thương.”[402]

_________

Chú thích

(Ghi lại bài nói chuyện của Đức Tổng Giám mục Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận với giới trẻ Việt Nam tại Strasbourg, Pháp, chiều ngày 12.9.1998)

Giới thiệu

Muốn thành công trước hết phải chữa trị tận gốc mười (10) chứng bịnh làm băng hoại xã hội ngày nay.

Cuộc sống cộng đồng và Giáo hội, không những ở Việt Nam mà ngay cả ở hải ngoại, hiện đang có những bất ổn. Không hoặc chưa phát huy được nét tích cực của mình. Do đâu ?

Có rất nhiều căn nguyên. Những căn nguyên này là những chứng bịnh vừa nguy hiểm vừa truyền nhiễm đang hoành hành trong xã hội, và có cơ nguy làm cho cuộc sống xã hội băng rã. Tôi qui chúng lại thành mười bệnh lớn: Thập đại bịnh.

5. Bệnh lười biếng tránh né

Triệu chứng của bệnh này là sợ tốn sức tốn của, sợ liên lụy, a dua: ai mạnh thì hùa theo. Khi nói thì rất hăng, nhưng vào việc thì viện đủ lý do để che đậy cái hèn nhát và lười biếng của mình. Giữa đại hội thì phát biểu thật hùng hồn, lúc phân việc thì lẩn đâu mất.

Trong đội tù của tôi trước đây có một ông cũng từ miền Nam ra. Mỗi lần họp anh ta phát biểu ào ạt. Đụng chuyện gì cũng dơ tay phát biểu. Nói huyên thuyên mà thường lạc đề. Đến lúc chia việc thì im re. Riết anh em trong tổ ngán. Nên mỗi lần anh ta dơ tay phát biểu là anh em đồng loạt hô: Im mà nghe, đài Mát-cơ-va phát !

Chuyện kể hai nhà thông thái nọ muốn tìm hiểu xem thành phố Rôma có mấy người làm việc. Họ bắt đầu bằng một chuỗi phân tách loại trừ. Trước tiên trừ đi con số trẻ em chưa đến tuổi làm việc, đến số người bệnh tật, số người ở tù, rồi số dân biểu nghị sĩ quanh năm suốt tháng chỉ cãi nhau và dơ tay bỏ phiếu bất tín nhiệm chính phủ, số người làm nghề phê bình đá bóng... Cứ thế mà trừ, kỳ cùng chỉ còn lại hai người làm việc, đó là hai nhà thông thái. Nhưng rồi một ông lên tiếng ngay: tôi từ nãy giờ tính toán quá mệt rồi, nên chi tôi bầu anh làm việc tiếp để tôi nghỉ !

Để xây dựng cộng đoàn có trăm công ngàn việc. Việc gì cũng đáng làm. Chẳng cần phải ngồi ghế lãnh đạo mới là làm việc. Việc nào cũng có thể nên thánh, miễn là làm cho tới nơi tới chốn.

Khi ở Dublin một tháng để học hỏi về Đạo binh Đức Mẹ tôi may mắn được gặp người sáng lập, ông Frank Duff. Tôi háo hức, tưởng sẽ diện kiến một nhân vật quốc tế tiếng tăm; người mà các Hồng y, Giám mục khắp nơi đều phải ngồi nghe. Nhưng không ngờ, ông chỉ là một cụ già đưa thư. Hàng ngày khiêm tốn đạp chiếc xe cọc cạch ra bưu điện mang thư về cơ quan, bỏ vào hộp thư của gần một ngàn chi nhánh Đạo binh ở Dublin. Ngưởi ta nói công việc của ông bây giờ chỉ có thế; có tuổi rồi không còn giữ vai trò quan trọng nào nữa; nhưng khi ai cần ý kiến thì ông sẵn sàng đóng góp và hướng dẫn giải quyết.

Đấy, công việc đưa thư hèn mọn có làm giảm tư cách con người đâu!

 ĐHY. PX. Nguyễn Văn Thuận