Duy Khánh

Duy Khánh
Duy Khánh
	Ca-nhạc sĩ Duy Khánh lúc sinh thời
Thông tin nghệ sĩ
Tên khai sinh	Nguyễn Văn Diệp
Sinh	1936; Triệu Phong, Quảng Trị, Đông Dương thuộc Pháp
Mất	12 tháng 2, 2003 (66–67 tuổi); Quận Cam, California, Hoa Kỳ
Thể loại	Nhạc quê hương, nhạc vàng
Nghề nghiệp	Nhạc sĩ, ca sĩ
Hợp tác với	Phạm Duy, Trầm Tử Thiêng, Anh Bằng, Trúc Phương...
Ca khúc tiêu biểu	Ai ra xứ Huế; Thương về miền Trung I & II; Xin anh giữ trọn tình quê

Duy Khánh (1936–2003), tên thật Nguyễn Văn Diệp, còn có nghệ danh Tăng Hồng, Hoàng Thanh, là nam ca sĩ người Việt. Ông nổi danh từ thập niên 1960, ban đầu với những bài hát mang âm hưởng dân ca và "dân ca mới" của Phạm Duy, nhạc về quê hương, về sau ông được xem như là 1 trong 4 giọng nam của nhạc vàng thời kỳ đầu (Tứ trụ nhạc vàng), 3 người còn lại là: Nhật Trường, Hùng Cường, Chế Linh. Ông còn được biết đến như một nhạc sĩ tài năng với hơn 30 ca khúc như: Thương về miền Trung, Lối về đất mẹ, Ai ra xứ Huế, Xin anh giữ trọn tình quê....

Mục lục

Tiểu sử

Duy Khánh sinh năm 1936 tại làng An Cư, xã Triệu Phước, huyện Triệu Phong, Quảng Trị, là con áp út trong một gia đình vọng tộc gốc thuộc dòng dõi Quận công Nguyễn Văn Tường, Phụ chánh đại thần triều Nguyễn. Dòng họ Nguyễn này có vợ của Trung tướng Hoàng Xuân Lãm.

Năm 1964, ông thành hôn với Âu Phùng, một phụ nữ gốc Hoa, sinh ra 2 người con. Về sau. hai người đã ly dị.

Sau sự kiện 30 tháng 4 năm 1975, ông ở lại Việt Nam.

Do ông hát một số bài hát liên quan với Việt Nam Cộng hòa nên ông bị cấm hát thời gian dài.

Giữa thập niên 1980, ông cưới bà Thúy Hoa rồi sống tại Vũng Tàu.

Đến 1988, ông được bảo lãnh sang Hoa Kỳ, tại đây ông tiếp tục ca hát và sáng tác.

Ông mất vào 12 giờ trưa ngày 12 tháng 2 năm 2003, tại bệnh viện Fountain Valley, Quận Cam, California, thọ 68 tuổi.

Sự nghiệp

Năm 1952, Duy Khánh đoạt giải nhất cuộc thi tuyển lựa ca sĩ của đài Pháp Á tại Huế với bài hát Trăng thanh bình. Sau đó ông chuyển vào Sài Gòn để theo đuổi nghề ca hát.

Vào Sài Gòn, ông bắt đầu ghi âm đĩa nhựa và đi diễn khắp nơi với tên Hoàng Thanh. Ông trở thành một trong ba giọng nam được yêu thích nhất, cùng với Duy Trác, Anh Ngọc. Thời kỳ này tên tuổi của ông gắn liền với những bài có âm hưởng dân ca và "dân ca mới" của Phạm Duy: Vợ chồng quê, Ngày trở về, Nhớ người thương binh, Tình nghèo, Quê nghèo, Về miền trung... rồi đổi nghệ danh là Duy Khánh. Chữ "Duy" trong Phạm Duy, còn "Khánh" là tên một người bạn thân của ông.

Năm 1965, ông cùng với nữ danh ca Thái Thanh thu thanh bản trường ca Con đường cái quan của Phạm Duy. Sau đó cả hai người cùng hát trường ca Mẹ Việt Nam. Cho đến nay, hai bản trường ca này vẫn gắn liền với giọng hát Thái Thanh, Duy Khánh.

Ông bắt đầu viết nhạc từ năm 1959, nhạc ông thường nói về tình yêu quê hương, mang hơi dân ca xứ Huế và được đón nhận nồng nhiệt, ngay từ hai sáng tác đầu tay: Ai ra xứ huế, Thương về miền trung. Ngoài ra, từ những năm cuối thập niên 1960 cho đến năm 1975, Duy Khánh còn lập nhóm chủ trương xuất bản tờ nhạc mang tên 1001 Bài Ca Hay quy tụ được nhiều tác phẩm của các nhạc sĩ như Trịnh Lâm Ngân, Đỗ Kim Bảng, Duy Khánh, Trúc Phương... Tờ nhạc do nhóm xuất bản được giới mộ nhạc đánh giá cao vì in ronéo bản đẹp và minh họa công phu do chính Duy Khánh chỉ đạo thực hiện.

Sau 30 tháng 4 năm 1975, ông bị cấm hát thời gian dài, sau đó thành lập đoàn nhạc Quê Hương, quy tụ nhạc sĩ Châu Kỳ, Nhật Ngân, ca sĩ Ngọc Minh, Nhã Phương, Bảo Yến,... Sau khi sang Mỹ vào năm 1988, ông hát độc quyền cho trung tâm Làng Văn, và xuất hiện trên một số cuốn video của trung tâm Asia, sau đó, thành lập trung tâm Trường Sơn tiếp tục ca hát và dạy nhạc cho đến cuối đời.

Nhận xét

“

Trong giọng ca Duy Khánh, nghe âm hưởng tiếng trống cổ thành, tiếng thông reo trên đồi Vọng Cảnh

”

— Phạm Duy

Sáng tác

Ai ra xứ Huế (1964)^[1]
Anh lên rừng núi cao nguyên
Anh về một chiều mưa (1964)^[2]
Bao giờ em quên (1963)
Biết trả lời sao (1965)
Chuyện buồn ngày xưa (1962)
Đâu bóng người xưa (1961)
Đêm bơ vơ
Đêm nao trăng sáng (1959)
Điệu buồn chia xa (1994)
Đi từ đồng ruộng bao la
Đường trần lá đổ
Giã từ Đà Lạt (1964)
Hoài ca (1956)
Lối về đất mẹ (1965)
Màu tím hoa sim (1964)^[3]
Một lần trong đời
Mưa bay trong đời (1966)
Mừng anh chiến sĩ
Mùa chia tay (1965)
Nỗi buồn 20 (1967)
Nỗi niềm riêng (1988)
Nén hương yêu (1964)^[4]
Ngày tháng đợi chờ (1961)
Ngày xưa lên năm lên ba (1974)^[5]
Người anh giới tuyến (1968)
Ơi người bạn Sài Gòn (1994)
Sao không thấy anh về (1962)^[6]
Sao đành bỏ quê hương (1976)
Sầu cố đô
Ta hát trên đỉnh đèo
Thư về em gái thành đô (1967)
Thương về miền Trung (1962)
Tình ca quê hương (1966)
Trăm năm bến cũ (1967)
Trường cũ tình xưa (1969)
Vùng quê tương lai (1967)
Xin anh giữ trọn tình quê (1966)

Băng nhạc, CD

Trường Sơn 1: Hát giữa quê hương (1969)
Trường Sơn 2: Quê hương và tuổi trẻ (cuối 1970, đầu 1971)
Trường Sơn 3: Người tình và quê hương (1971)
Trường Sơn 4: Ca khúc thịnh hành (1971)
Trường Sơn 5: Tình trong khói lửa
Trường Sơn 6: Quê hương và tuổi loạn (1972)
Trường Sơn 7: Quê hương, mùa trăng, mùa thu (1972)
Trường Sơn 8:
Cỏ May 1
Cỏ May 2
Cỏ May Xuân 1973
Trường Sơn Nhạc tuyển
Tiếng hát DUY KHÁNH 1
Tiếng hát DUY KHÁNH 2
Tiếng hát DUY KHÁNH 3 (1975)
Trường Sơn Duy Khánh 1: Quê hương ta (1990)
Trường Sơn Duy Khánh 2: Tình đời, Tình bạn, Tình yêu (1990)
Trường Sơn Duy Khánh 3: Lính và đời lính (1990)
Trường Sơn Duy Khánh 4: Xa nguồn yêu thương
Trường Sơn Duy Khánh 5: Sớm muộn tôi cũng về (1991)
Trường Sơn Duy Khánh 6: Không chủ đề 1 (1991)
Trường Sơn Duy Khánh 7: Mẹ trong lòng người đi (1991)
Trường Sơn Duy Khánh 8: Vườn dâu xanh (1991)
Trường Sơn Duy Khánh 9: Những chiều không có em (1991)
Trường Sơn Duy Khánh 10: Những mảnh tình quê (1992)
Trường Sơn Duy Khánh 11: Lời đầu năm cho con (1992)

Chú thích

^ Cảm tác từ Ai vô xứ Huế thì vô trong Con đường Cái Quan của Phạm Duy.
^ đồng tác giả với Anh Thy
^ viết lời chung với Trọng Khương dựa ý thơ Hữu Loan.
^ đồng tác giả với Châu Kỳ
^ đồng tác giả với Trầm Tử Thiêng
^ tức Thương về miền Trung 2

[1] Cảm tác từ Ai vô xứ Huế thì vô trong Con đường Cái Quan của Phạm Duy.

[2] đồng tác giả với Anh Thy

[3] viết lời chung với Trọng Khương dựa ý thơ Hữu Loan.

[4] đồng tác giả với Châu Kỳ

[5] đồng tác giả với Trầm Tử Thiêng

[6] tức Thương về miền Trung 2

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]