Tiểu
sử
Ông là người
gốc Hà
Tĩnh, từng tham gia trong quân
đội, ông đã có hơn 3 năm ở Campuchia
trong giai đoạn chiến tranh giữa Việt
Nam với chính quyền Khmer đỏ.
Sự
nghiệp
Trước khi
tham gia vào lĩnh vực báo chí ông là một
nhà văn, với các tác phẩm như Dòng
sông cụt, Anh
ấy sẽ trở về trên
báo Văn nghệ Quân
đội khi ông còn
ở trong quân đội.
Ông bắt đầu
làm việc ở báo
Tuổi Trẻ, tiếp đó là các báo
Thanh Niên, Diễn
đàn doanh nghiệp, Nông
thôn ngày nay, Sài
Gòn tiếp thị.
Bút danh Huy
Đức bắt đầu được công chúng biết đến
trên báo
Tuổi trẻ khi
nhà báo này là phóng viên điều tra phanh
phui vụ
Đường Sơn Quán, một địa điểm ăn
chơi nổi tiếng của nhiều cán
bộ cấp cao ở Thành
phố Hồ Chí Minh.[cần
dẫn nguồn]
Sau khi sang
làm việc tại Thời
báo Kinh Tế Sài Gòn, ông cũng có
rất nhiều bài viết về các chính sách
kinh tế của chính quyền, đặc biệt là
loạt bài viết về các PMU và Bộ giao
thông Vận tải mà kết cục đúng như phân
tích, sau này sự kiện PMU
18 xảy ra.
Chuyển sang
báo Sài Gòn Tiếp
thị ông tiếp tục
những bài viết phân tích về các chính
sách của chính quyền, qua các bài viết
và phỏng vấn như "Những chiếc ghế nóng",
"Đất đai không phải là chiến lợi
phẩm"... Cũng trong thời gian này, cùng
với trào lưu viết Blog, ông cũng bắt đầu
lập Blog của mình có tên là Osin và
trở thành một blogger nổi tiếng, có số
người truy cập và comment thuộc hạng cao
trong các trang blog ở Việt Nam.[3] Vì
những một số bài viết của ông, trong đó
có bài "Biên giới tháng Hai" ghi lại
những gì thu thập ở biên giới Việt-Trung
nhân kỷ niêm 30 chiến
tranh biên giới Việt-Trung, 1979,[4] ông
bị báo Sài Gòn Tiếp
thị sa thải vào
tháng 8 năm 2009, đồng thời với việc thu
hồi thẻ ký giả.[5]
Tháng 5 năm
2012, ông nhận học
bổng một năm của
chương trình Nieman trao cho một số
phóng viên thành đạt và có nhiều triển
vọng sang tu nghiệp và nghiên cứu tại
Viện Đại
học Harvard. Đề mục chính ông theo
đuổi là chính sách công, văn
chương Hoa Kỳ và lịch
sử Việt Nam.[6]
Cuốn sách Bên
thắng cuộc[7] do
ông biên soạn và cho ra mắt cuối năm
2012 đã gây nhiều chú ý ở Việt Nam lẫn ở
Mỹ vì soi xét vào những đề tài không
được nhắc tới vì cho là "nhạy cảm chính
trị". Ít nhất hai nhà xuất bản tại Việt
Nam đã từ chối in tác phẩm này.[3]
Sự cố
Các bài viết
trên Blog của ông được nhiều người đọc,
đặc biệt là các đồng nghiệp tham gia rất
nhiều bàn về các vấn đề lớn của đất nước
như biển Đông, bauxite
Tây Nguyên, hàng
Trung Quốc.
Bài
viết "Bức tường Berlin"
Cũng một
phần do blog, ngày 25/8/2009, ông đã
phải chấp thuận thôi việc tại báo Sài
Gòn Tiếp thị với lý do tổng biên tập đưa
ra toà soạn không
cùng quan điểm với
bài viết Bức tường
Berlin trên Blog
của ông[8] sau
khi có nhiều bài
viết mang tính chất thử thách giới hạn
của tự do ngôn luận ở Việt Nam (Hãng
thông tấn AP)[9]
Liên quan
đến vụ PVC
Qua 2 bài
viết có tựa đề lần lượt là “Thanh hay
Thăng” và “Tảng Băng Nổi,” nhà báo Osin
Huy Ðức (Trương Huy San) cho là
Thành ủy TP HCM Đinh
La Thăng đứng
đằng sau việc thất thoát hàng tỉ đô la
không chỉ ở Tổng Công ty Xây Lắp Dầu Khí
(PVC) mà còn cả Tập
đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (Petro
Vietnam) nơi ông Thăng làm chủ tịch Hội
Ðồng Quản trị (HÐQT) từ 2006 đến 2011.[10]
Các tác phẩm
nổi bật
- 'Bài
viết 'Ba Khâu Đột Phá Của Thủ tướng trên
một số diễn đàn mạng, nói về chuyện
ông Nguyễn Tấn Dũng thâu tóm quyền
lực cho nhiệm kỳ hai. Bài viết này
chắc chắn khiến đương kim thủ tướng
nhức nhối vì những nhận định: "do
những chính sách về tài chính, ngân
hàng của ông mà khủng khoảng kinh tế
của Việt Nam xảy ra từ tháng 3-2008
trong khi, khủng hoảng kinh tế toàn
cầu nếu có ảnh hưởng cũng chỉ có thể
lan tới Việt Nam sớm nhất là tháng
12-2008".
- Bài
viết Đất đai
không phải là chiến lợi phẩm nói
về công cuộc sử dụng đất tại TP.Hồ Chí
Minh sau ngày thống nhất đất nước,
30/04/1975 đăng trên báo SGTT
- Loạt
bài Những chiếc
ghế nóng phỏng
vấn các bộ trưởng mới nhậm chức năm
2007 trên báo SGTT
- Bài
viết To như Bộ
giao thông viết
về các PMU do Bộ Giao thông quản lý
trên TB KTSG trước khi xảy ra sự số ở PMU
18
- Cuốn
sách Bên thắng cuộc gồm
hai tập, chính thức ra mắt vào ngày 12
tháng 12 năm 2012 với hai phương thức:
sách in do nhật
báo Người Việt xuất
bản và sách điện tử do Amazon.com phát
hành dưới hình thức Kindle.
Đánh
giá
Trong ngành
báo chí Việt Nam, việc đánh giá lẫn nhau
giữa các nhà báo là không nhiều, tuy
nhiên sự kiện ông bị thôi việc tại báo
Sài Gòn Tiếp Thị vì nguyên nhân toà
soạn không cùng quan điểm được
giới truyền thông quốc tế chú ý. Các
hãng thông tấn lớn đều có nói tới sự
kiện này như BBC, AP, VOA, RFA, RFI,
Straitstimes...Trong đó đánh giá của
hãng thông tấn AP thử
thách giới hạn của tự do ngôn luận ở
Việt Nam, thường xuyên đưa các bài chỉ
trích lãnh đạo và chính sách của chính
phủ[11]
Nhà văn Nguyễn
Quang Lập:
