Nguyễn Tất
Nhiên (1952 - 1992), tên
thật là Nguyễn Hoàng Hải,
là một nhà thơ Việt Nam. Kể từ năm 1980, anh
sang định cư ở nước ngoài và qua đời tại California, Hoa Kỳ vào
năm 1992.
Thời trẻ
Nguyễn Tất Nhiên
sinh ngày 30 tháng 5 năm 1952 tại
xã, Bình Trước, quận Châu Thành Biên Hòa.
Nguyễn Tất Nhiên
theo học trường trung học Ngô Quyền từ năm 1963 cho
tới năm 1970. Lúc
mới vừa lên trung học đệ nhất cấp, Nguyễn Tất
Nhiên đã làm thơ. Theo lời những người bạn
cùng trường lúc đó, thơ của Nguyễn Tất Nhiên
đã rất hay từ nhỏ. Lúc đó Nguyễn Tất Nhiên
thành lập thi văn đoàn với bạn học là Đinh
Thiên Phương, tên thật là Đinh Thiên Thọ. Cả
hai thi sĩ học
trò này cùng chung nhau xuất bản tập thơ Nàng
thơ trong mắt năm 1966, khi đó
Nguyễn Tất Nhiên được 14 tuổi. Trong tập thơ
này Nguyễn Tất Nhiên lấy bút hiệu là Hoài
Thi Yên Thi.
Thời gian này,
Nguyễn Tất Nhiên đã gặp một cô gái người miền Bắc tên
là Duyên và có với cô này một tình cảm nhẹ
nhàng nhưng không thành công vì hoàn cảnh gia
đình và cả tính nghệ sĩ của Tất Nhiên. Dù vậy,
cô gái tên Duyên này cũng đã là cảm hứng cho
Tất Nhiên sáng tác khá nhiều bài thơ "Khúc
tình buồn", hay các bài "Cô Bắc Kỳ nho nhỏ",
"Linh mục", "Em hiền như ma sơ".
Tâm hồn nghệ sĩ
của Nguyễn Tất Nhiên đã bộc lộ từ lúc anh còn
rất trẻ. Đầu óc của anh được miêu tả lúc nào
cũng như mơ mộng suy nghĩ đâu đâu, không tập
trung ngay cả khi đang học. Bạn bè thời gian
này gọi đùa anh là Hải Ngáo hay Hải Khùng.
Tương truyền, có một buổi sáng, Nguyễn Tất
Nhiên đứng giữa ngã tư ở Biên Hòa như
chỗ không người, bỏ tay trong túi quần nhìn
lên trên trời.
Mối tình vô vọng
với cô Duyên, nỗi đam mê, niềm đau khổ làm
người đã tạo nên phong cách thơ của ông.
Theo lời kể của
nhà thơ Thái Thụy Vy:[1]
Hồi chưa nổi tiếng,
trời nắng chang chang mà anh ưa mặc cái
manteau mua ở khu Dân sinh, mồ hôi nhễ nhại,
ưa đạp xe đạp đi cua cô em Bắc Kỳ nho nhỏ
tên Duyên...
Giai
đoạn từ năm 1971 trở về sau
Sự nghiệp của
Nguyễn Tất Nhiên thời gian đầu không mấy thành
công. Cho đến khi thơ anh được một số thầy
giáo gửi đăng báo Sáng
tạo của Mai Thảo; rồi Phạm Duy, Nguyễn Đức Quang thấy
đó mà phổ nhạc thì mới bắt đầu nổi tiếng.
Vào khoảng năm 1972 hoặc 1973, Nguyễn
Tất Nhiên nhận được giấy gọi nhập ngũ vào trường Võ khoa
Thủ Đức. Tuy nhiên mới vào Trung tâm 3
Quang Trung, ông đã được cho thôi về vì lý do
tâm thần bất ổn.[cần dẫn nguồn]
Sau năm 1975, Nguyễn
Tất Nhiên sống ở trong nước cho tới 1981. Trong
thời gian này anh học đàn và sáng tác ca khúc
với nhạc sĩ Nguyễn Hữu Nghĩa trong
bốn năm.
Năm 1980, anh
sang định cư tại Pháp, rồi
cuối cùng sang Mỹ sống ở Quận Cam. Năm 1987, anh
gia nhập Hội Nhà Văn Việt
Nam Lưu Vong. Sau anh lấy vợ có tên là
Minh Thủy, rồi có với nhau 2 đứa con trai.
Ngày 3 tháng 8 năm 1992, người
ta thấy anh nằm chết trong một xe hơi cũ, đậu
dưới bóng cây trong sân chùa tại California. Mộ Nguyễn Tất
Nhiên nằm trong Vườn vĩnh cửu thuộc nghĩa
trang Westminster phía tây Little Saigon (California), và thường được
những người du khách Việt đến
thăm viếng.
Tác phẩm
Thơ của Nguyễn Tất
Nhiên nổi tiếng với những tác phẩm viết về cảm
tình tuổi trẻ, bằng cách đào sâu vào cảm xúc,
tư tưởng của con người. Anh thổi một làn gió
mới vào thơ Việt Nam với đầy những ý tưởng kỳ
lạ: Người yêu là dao nhọn (trong
bài Khúc buồn tình),
là tín đồ duy nhất: "Tín đồ là người tình,
người tình là ác quỷ, ác quỷ đầy quyền năng",
còn tôi "là linh mục, giảng lời tình nhân
gian", một cách ẩn dụ táo bạo để nói về
cái tình cảm âu yếm trong đau khổ, lạc quan
trong bi thiết của người yêu, được thể hiện
bằng những lời lẽ bông đùa nhưng ngụ ý sâu
cay. Nhiều bài khác thì gợi nên hình ảnh của
tuổi học trò, vừa hồn nhiên, vừa nghịch ngợm
("Duyên của ta tình con gái Bắc", "Bởi yêu em
nên sầu khổ dịu dàng")...
Thơ của anh do đó
được đón nhận như một hiện tượng, cùng với sự
quan tâm của các nhạc sĩ nổi tiếng lúc ấy như
là Phạm Duy, Nguyễn Đức Quang, những dòng thơ
kỳ lạ đã được phổ biến hầu khắp, được nhiều
giới yêu thích.
Tác phẩm đã in[2]:
- Nàng thơ
trong mắt (thơ, Biên
Hòa, 1966, cùng với Đinh Thiên Phương)
- Dấu mưa
qua đất (thơ, Biên
Hòa, 1968, cùng với bút đoàn Tiếng Tâm Tình)
- Thiên Tai (Thơ,
1970)
- Thơ
Nguyễn Tất Nhiên (thơ
góp nhặt từ 1969-1980, nhà xuất bản Nam Á -
Paris in lần đầu tiên năm 1980)
- Những năm
tình lận đận (tập
nhạc 1977-1984, nhà xuất bản Tiếng Hoài Nam,
Hoa Kỳ 1984)
- Chuông mơ (Thơ
từ năm 1972-1987, nhà xuất bản Văn Nghệ -
California, 1987)
- Tâm Dung (thơ,
Người Việt 1989)
- Tính tình
con gái 3 miền (Thơ)
Ngoài sáng tác
thơ, anh còn viết một số bài nhạc, nổi tiếng
trong số đó là bài "Chiều trên đường Hồng Thập
Tự" và lời ca cho bài "Trúc đào" (nhạc của Anh Bằng).
- Chiều trên
đường Hồng Thập Tự (tự sáng tác)
- Khi nào em
vượt biển (tự sáng tác)
- Như màu nắng
sân trường (tự sáng tác)
- Paris thu
khúc (tự sáng tác)
- Sài Gòn trên
đường Nguyễn Du (tự sáng tác)
- Sông chiều
áo trắng (tự sáng tác)
- Thoáng rụng
một vì sao (tự sáng tác)
- Trên nát tan
tôi (tự sáng tác)
- Thà như giọt
mưa (Phạm Duy)
- Cô Bắc kỳ
nho nhỏ (Phạm Duy)
- Hai năm tình
lận đận (Phạm Duy)
- Em hiền như
Masoeur (Phạm Duy)
- Anh vái trời
(Phạm Duy)
- Hãy yêu
chàng (Phạm Duy)
- Vì tôi là
linh mục (Nguyễn Đức Quang)
- Trúc Đào
(Anh Bằng)
- Nỗi sầu khổ
dịu dàng (Nguyễn Hữu Nghĩa)
- Lời buộc
ràng trăm năm (Nguyễn Hữu Nghĩa)
- Mười năm bên
đời ta (Nguyễn Hữu Nghĩa)
- Như những
hoàng hôn (Nguyễn Hữu Nghĩa)
- Xin chở tình
ta theo (Nguyễn Hữu Nghĩa)
Chú thích
Liên
kết ngoài