Tác Giả
NHẬT TRƯỜNG - TRẦN THIỆN THANH

 Trần Thiện Thanh

   Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Trần Thiện Thanh
Thông tin nghệ sĩ
Tên khai sinh	Trần Thiện Thanh
Sinh	12 tháng 6, 1942 Phan Thiết, Bình Thuận, Trung Kỳ, Liên bang Đông Dương
Mất	13 tháng 5, 2005 (62 tuổi) Westminster, Quận Cam, California, Hoa Kỳ
Thể loại	Nhạc vàng, Nhạc quê hương, Tình khúc 1954-1975
Nghề nghiệp	Nhạc sĩ, ca sĩ, hạ sĩ quan
Ca khúc tiêu biểu	Biển mặn, Chiếc áo bà ba, Chuyện hẹn hò, Gặp nhau làm ngơ, Hoa trinh nữ, Lâu đài tình ái, Rừng lá thấp

Trần Thiện Thanh (12 tháng 6 năm 1942 – 13 tháng 5 năm 2005) là một trong những nhạc sĩ Việt Nam nổi tiếng nhất giai đoạn trước 1975. Một số bút hiệu khác của ông là Anh Chương (tên con trai ông), Trần Thiện Thanh Toàn (em trai ông, đã tử trận), Thanh Trân Trần Thị. Ông còn là ca sĩ với nghệ danh Nhật Trường và được xem như là một trong bốn giọng nam nổi tiếng nhất của nhạc vàng ("tứ trụ nhạc vàng").

Mục lục

·         1 Cuộc đời

·         2 Tác phẩm

·         3 Hoàn cảnh sáng tác một số ca khúc

·         4 Thông tin khác

·         5 Chú thích

·         6 Liên kết ngoài

Cuộc đời

Trần Thiện Thanh sinh năm 1942 tại Phan Thiết, Bình Thuận. Ông đến Sài Gòn năm 1958, sau khi học xong thì làm giáo viên trung học. Sau đó, ông tốt nghiệp trường Hạ sĩ quan năm 1965, phục vụ tại Cục Tâm lý chiến thuộc Bộ Tổng tham mưu Quân lực Việt Nam Cộng Hòa cho đến cuối tháng 4 năm 1975. Ông cũng làm việc tại Ðài Phát thanh và Truyền hình Quân Ðội, từng là Trưởng ban văn nghệ của đài và sau năm 1968 còn phụ trách thêm chương trình phóng sự chiến trường.

Đầu thập niên 1960, Nhật Trường lập ban Tứ Ca Nhật Trường gồm ông và 3 nữ ca sĩ: Như Thủy (em gái của ông), Vân Quỳnh và Diễm Chi. Ngoài ra, ông còn điều hành trung tâm phát hành nhạc và thu băng tên là Tiếng Hát Đôi Mươi.

Trong những năm cuối thập niên 1960, Hùng Cường, Chế Linh và Nhật Trường thường mặc quân phục lên sân khấu để hát nhạc lính. Ông hoạt động rất nhiều với các đài phát thanh VTVN và đài Truyền hình Việt Nam thời đó. Trong các phim kịch với đề tài người lính, Nhật Trường hay diễn chung với Thanh Lan.

Đóng chung với Thanh Lantrong phim Trên đỉnh mùa đông.

Đầu thập niên 1970, ông thực hiện nhạc cảnh về Đại úy Nguyễn Văn Đương trong đó ông đóng vai người lính còn Thanh Lan đóng vai người vợ hậu phương Nguyễn Thị Lệ. Đây là một tiết mục thu hút nhiều khán giả xem TV thời kì đó và loạt nhạc cảnh này đã được chuyển thành phim với tên Trên đỉnh mùa đông.

Sau 1975, ông nằm trong danh sách những nghệ sĩ bị Nhà nước CHXHCN Việt Nam cấm hoạt động. Năm 1984, Trần Thiện Thanh được phép hoạt động lại. Nhưng ông từ chối làm việc dưới chế độ mới mặc dù ông vẫn soạn nhạc.

Năm 1993, ông di cư sang Hoa Kỳ theo diện đoàn tụ gia đình ODP. Sau một thời gian sống tại Mỹ thì ông kết hôn với nữ ca sĩ Mỹ Lan. Ông lập hãng đĩa riêng Nhật Trường Productions và đồng thời cộng tác với Trung tâm Asia, Trung tâm Làng Văn, Mây Productions, Hoàn Mỹ Productions...

Trần Thiện Thanh qua đời vào ngày 13 tháng 5 năm 2005 tại nhà riêng ở thành phố Westminster, Quận Cam, California (Hoa Kỳ) do bệnh ung thư phổi.

Năm 2006, Trung tâm Asia thực hiện chương trình đặc biệt Nhật Trường Trần Thiện Thanh - Anh không chết đâu anh (Asia DVD 50) và năm 2009 thực hiện chương trình "Nhật Trường - Trần Thiện Thanh 2" (Asia DVD 61) để vinh danh ông.

Tác phẩm

Hai chủ đề lớn trong sáng tác của Trần Thiện Thanh là tình yêu và tình lính. Ông sáng tác nhiều nhạc về lính, nhưng nhạc lính của ông không có thù hận, gay gắt, kích động hoặc u uất, bi thảm mà thường là trong sáng vui tươi làm thi vị hóa và lãng mạn hóa đời lính gian khổ.

Trước 1975

·         16 trăng tròn

·         Ai nói yêu em đêm nay (1968)

·         Anh không chết đâu em (1971)

·         Anh nhớ về thăm em

·         Anh về ^[1]

·         Anh về với em (1964)

·         Bà mẹ Trị Thiên

·         Bay lên cao

·         Bảy ngày đợi mong (1964)

·         Bắc Đẩu (Trần Thiện Thanh Toàn)

·         Biển mặn (1967)

·         Biển sương mù (1971)

·         Chân trời tím (1967, Anh Chương - Nguyễn Văn Hạnh)

·         Chị Ba Hàng Xanh (1968)

·         Chiều mưa anh về ^[2]

·         Chiều trên phá Tam Giang (thơ Tô Thùy Yên)

·         Chuyến đi về sáng (1963, hợp soạn Mạnh Phát)

·         Chuyện hẹn hò (1971, Thanh Trân Trần Thị)

·         Chuyện không ai cấm

·         Chuyện lứa đôi (1971, Thanh Trân Trần Thị)

·         Chuyện một người đi

·         Chuyện về anh

·         Chuyện tình Mộng Thường (1972)

·         Chuyện tình T.T.Kh

·         Dành cho em đó

·         Dấu đạn thù trên tường vôi trắng (1968)

·         Đám cưới đầu xuân

·         Đôi ngã đôi ta (1964)

·         Đôi tiếng tự do ^[3]

·         Đồn vắng chiều xuân (1964)

·         Đời còn nhiều gian dối (1965)

·         Đừng hỏi tại sao (1963)

·         Gặp nhau làm ngơ (1974)

·         Giấc ngủ trên đồi Xanh (Một người nằm xuống)

·         Giận nhau

·         Giây phút tạ từ

·         Goá phụ ngây thơ (thơ Hà Huyền Chi)

·         Gọi tên anh

·         Hai sắc hoa Tigôn (Một mùa thu trước)

·         Hàn Mặc Tử (1964)

·         Hãy trả lời em (Anh Chương)

·         Hãy trả lời em đi anh ^[4]

·         Hiện diện của em (1965, thơ Hữu Phương)

·         Hoa chiều (1968, Anh Chương)

·         Hoa trinh nữ (1967)

·         Không bao giờ ngăn cách (1964)

·         Lâu đài tình ái (1966, thơ Mai Trung Tĩnh)

·         Lời cho người yêu nhỏ (1969)

·         Lộc non (thơ Nguyên Diệu)

·         Màu mũ anh màu áo em (Trần Thiện Thanh Toàn)

·         Một ngày gần đây (1964)

·         Mùa đông của anh (1970)

·         Mùa xuân lá khô (1970)

·         Ngại ngùng

·         Ngày anh đi (1964)

·         Ngày đầu một năm (1967, Anh Chương)

·         Người chết trở về

·         Người hát một mình

·         Người ở lại Charlie (1972)

·         Người yêu của lính (1965, Anh Chương)

·         Người yêu tôi khóc (1969)

·         Nhớ

·         Nỗi lòng Thanh Trúc (1964)

·         Phép nhiệm màu (1969)

·         Phút giao mùa (1968, Thanh Trân Trần Thị)

·         Rừng lá thấp (1968)

·         Sư đoàn 1 Bộ binh hành khúc

·         Tạ từ trong đêm (1966)

·         Tâm sự Mộng Cầm (1965)

·         Tâm sự người lính trẻ (Anh Chương)

·         Tình có như không (Trần Thiện Thanh Toàn)

·         Tình đầu tình cuối (1973, Trần Thiện Thanh Toàn)

·         Tình thư của lính (1968, Trần Thiện Thanh Tâm)

·         Tình yêu, rừng già & chúng ta

·         Tình yêu thứ nhất (1965)

·         Trái đắng (1968, Nhật Trường)

·         Trên đỉnh mùa đông (Trần Thiện Thanh Toàn)

·         Trời chưa muốn sáng (1970)

·         Trước ngày đi

·         Từ đó em buồn (1964)

·         Tuyết trắng (1966, Anh Chương)

·         Xin em đừng hỏi (1965) ^[5]

·         Yêu (1964)

·         Yêu người như thế đó (1971, thơ Phạm Lê Phan)

Sau 1975

·         Bóng nắng

·         Cạn lời yêu dấu

·         Chiếc áo bà ba

·         Cho anh xin số nhà

·         Chênh vênh cầu khỉ (thơ Vũ Hối)

·         Chủ Nhật này trẫm nhớ ái khanh không? (thơ Nhất Tuấn)

·         Có phải là tình yêu

·         Con đường buồn chung thân

·         Độc hành (thơ Trần Thiện Hiệp)

·         Đêm không còn trống vắng (lời Nguyễn Thụy Minh Ngữ)

·         Giây phút tái ngộ

·         Giọt cà phê đầu năm

·         Gọi tên anh

·         Hà Nội và tôi

·         Hạnh phút nhỏ nhoi

·         Hãy hứa yêu em

·         Huyền thoại Ngọc Lan

·         Lời tự tình mùa xuân

·         Một lần bay thấp (2000)

·         Một lần cuối

·         Một đời yêu em (1991)

·         Một vì sao nhỏ

·         Mùa đông Cali

·         Mùa xuân bàng hoàng (Trần Thiện Thanh Toàn)

·         Mưa Cali mưa Saigon

·         Mỹ Lan, wò ái nì (viết lời Việt)

·         Ngàn năm mây bay

·         Ngày mai chị tôi đi lấy chồng

·         Ngõ tối

·         Người bên lề cõi sống

·         Người lính không quân trang

·         Người mẹ trồng rau

·         Người xa người ^[6]

·         Ở giữa muộn phiền

·         Ó đen (2000)

·         Rồi đến rồi đi

·         Sàigòn gần xa? (thơ Vũ Hối)

·         Sao anh không nói

·         Tết Cali Tết Saigòn

·         Thạch Sanh (truyện ca)

·         Thế kỷ tình yêu

·         Tìm một vì sao nhỏ

·         Tình đau ngàn nỗi ^[6]

·         Tình đẹp Hậu Giang (Áo thơm rơm)

·         Tình hận người vượt biển

·         Tình muộn

·         Tình yêu ngộ nghĩnh

·         Tình yêu nhảy múa

·         Trà hoa nữ

·         Trại cấm

·         Trần gian tội lỗi

·         Trong lần tái ngộ

·         Tôi và dĩ vãng

·         Từ nửa vòng Trái Đất

·         Từ dạo xa em

·         Vĩnh biệt em

Hoàn cảnh sáng tác một số ca khúc

1.   16 trăng tròn, Biển mặn: Kể về chính cuộc đời của ông.

2.   Anh không chết đâu em: Tặng Đại úy Nguyễn Văn Đương cố thủ và tự sát ở đồi 31 năm 1971.

3.   Bắc Đẩu: Viết về người người bạn Đại úy Thiết giáp Nguyễn Ngọc Bích tử trận bị liệm 3 lần. Bắc Đẩu là danh hiệu truyền tin của Nguyễn Ngọc Bích.

4.   Chị Ba Hàng Xanh: Nhạc cảnh viết trong tết Mậu Thân 1968, kể về việc 3 tên lính Bắc Việt vào nhà một người phụ nữ yêu cầu tiếp tế đồ ăn nhưng bị chị dùng dao chém.

5.   Chuyện tình Mộng Thường: Kể về chuyện tình có thật của Thiếu úy Biệt Động Quân Phạm Thái với người yêu là Nguyễn Thị Mộng Thường năm 1972.

6.   Giấc ngủ trên đồi Xanh: Tặng Trần Duy Phước hi sinh ở Tây Ninh.

7.   Người ở lại Charlie: Tặng Đại tá Dù Nguyễn Đình Bảo tử trận khi cố thủ trên đồi Charlie năm 1972.

8.   Rừng lá thấp: Tặng Đại úy Vũ Mạnh Hùng tử trận tại cầu Bình Lợi tết Mậu Thân 1968.

9.   Tuyết trắng: Viết tặng Không Quân VNCH.

10. Một lần bay thấp: Tặng Lý Tống bay thả truyền đơn trên thành phố La Habana, Cuba, năm 2000.

11. Ó đen: Tặng Lý Tống.

Thông tin khác

Có lần Trần Thiện Thanh được hỏi vì sao ông chọn tên Nhật Trường. Ông trả lời: "Hồi nhỏ tôi thích ca hát lắm nhưng bố mẹ tôi không cho. Thế là tôi phải chờ đến ban đêm đợi bố mẹ đi ngủ rồi mới dám hát. Nhiều khi ban ngày thèm hát quá mà phải đợi đến tối, thấy ngày sao dài ghê nên tôi chọn tên Nhật Trường, có nghĩa là... ngày dài."

Sau khi định cư ở Hoa Kỳ, Trần Thiện Thanh gom bài Người bên lề cõi sống cùng với các bản khác như Đôi tiếng tự do, Từ nửa vòng Trái Đất, Ở giữa muộn phiền, Trại cấm,... để làm thành CD Đôi tiếng tự do.

Theo như nhạc sĩ Mặc Thế Nhân nói trong chương trình Solo Cùng Bolero của Đài Phát thanh - Truyền hình Vĩnh Long thì ca khúc Bảy ngày đợi mong "...dù là ghét anh" nhưng ban đầu Nhật Trường viết "...dù là thích anh", sau đó nhạc sĩ Lê Mộng Bảo của nhà xuất bản Tinh Hoa Miền Nam sửa chữ "thích" thành "ghét". Vì chính quyền Ngô Đình Diệm thời đó cấm xài chữ "Thích", do có ác cảm với Phật giáo.

Chú thích

1.     ^ đồng sáng tác với Tấn An.

2.     ^ đồng sáng tác với Thu An.

3.     ^ đồng sáng tác với Châu Kỳ.

4.     ^ đồng sáng tác với Nhật Bằng.

5.     ^ đồng sáng tác với Nhật Bằng & Đào Duy.

6.     ^ ^a ă Tặng Kim Dung.

Liên kết ngoài

·         Vĩnh biệt Nhật Trường của Vĩnh Lạc trên Đài phát thanh VOVN Houston, 13/05/2005

·         Trần Thiện Thanh: Tình Lính, Âm nhạc và Quê Hương của Việt Hải trên báo Cali Today, 20/01/2006

·         Xin vẫy tay chào buồn anh đi

·         Trần Thiện Thanh "lọt sổ" kiểm duyệt? , VietnamNet 02/12/2004

Nguồn:https://vi.wikipedia.org/wiki/Tr%E1%BA%A7n_Thi%E1%BB%87n_Thanh