Việt Nam Văn Hiến
Năm Thứ 4889

www.vietnamvanhien.net

Kẻ thù đích thực
của nền dân chủ ở Việt Nam là gì?
Trần Bảo Lộc

“…Dân tộc chúng ta đang cần phục sinh. Đó là sự mong ước và trông đợi của toàn dân đối với đảng cộng sản và tất cả các tổ chức hay cá nhân tranh đấu cho dân chủ. Đặc biệt là đảng cộng sản càng phải cố gắng hơn nữa…”

Khi mới đặt câu hỏi này, tự tôi cũng cảm thấy buồn cười cho chính mình. Tại sao tôi lại ngớ ngẩn đến như vậy? Kẻ thù đích thực của nền dân chủ ở Việt Nam là độc tài mà hiện thân cụ thể vào lúc này là đảng cộng sản Việt Nam chứ còn cái gì nữa. Nhưng suy nghĩ kĩ tôi lại thấy mình không buồn cười và ngớ ngẩn. Có một cái gì không ổn trong câu trả lời quá ư là dễ dãi ấy.

Tôi cảm thấy như mới chỉ nhìn thấy sóng biển mà chưa nhìn thấy cái tạo ra sóng biển. Câu trả lời quá ư dễ dãi này có lẽ xuất phát từ thói quen sống luôn tìm cách đổ lỗi cho người để chạy trốn trách nhiệm của mình và sự thật. Như thói quen đổ lỗi độc tài, tham ô, thối nát và tồi dở hiện nay là do chính phủ và đảng cộng sản mà không thấy lỗi đó cũng là do chính mình. Vì cách hành xử của tôi mới có một đảng và chính phủ như vậy. Tại tôi đã sẵn sàng hối lộ cho các viên chức đảng và nhà nước để mọi chuyện được trót lọt, tôi tìm mọi cách luồn lách để được lợi cho bản thân và gia đình, tôi chấp nhận những cuộc bỏ phiếu mà tôi biết rằng lá phiều của mình chẳng có giá trị gì, tôi chạy điểm thầy để lấy tấm bằng, tôi lười biếng trong công việc để đi uống cà phê giữa giờ, tôi không dám tố cáo những sai trái của các người làm sai vì muốn dĩ hoà vi quý hoặc sợ bị trả thù v.v. Như vậy, sau khi đã nhìn lại kĩ lưỡng chính mình thì kẻ thù đích thực của nền dân chủ ở Việt Nam bây giờ không ai khác mà trước hết là chính cá nhân tôi. Vậy nguyên do nào đã khiến tôi có lối hành xử như vậy trong cuộc sống để biến tôi thành kẻ thù đích thực của nền dân chủ ở Việt Nam? Suy xét kĩ hơn tôi nhận thấy có hai nguyên nhân chủ yếu.

Một là văn hoá tôi đang sống

Văn hoá này là một phó bản của văn hoá Khổng Mạnh Trung Hoa. Nó quy định lề lối suy nghĩ và cách hành xử của tôi trong cuộc sống. Nó khiến tôi suy nghĩ và hành động một cách phản xạ theo đúng tinh thần của văn hoá Khổng Mạnh. Mà cốt lõi của văn hoá Khổng Mạnh lại là quan niệm về lí-tự-nhiên. Một quan niệm cho rằng lí-tự-nhiên không có chủ thể và khách thể tách biệt. Cả hai đều là một và vận động theo một quá trình. Đó là quá trình tuỳ thuộc vào hoàn cảnh và thời thế. Có âm có dương. Âm dương hỗ tương. Trong âm có dương và trong dương có âm. Và cuộc sống cũng phải tuân theo lí-tự-nhiên ấy. Có nghĩa là lối hành xử trong cuộc sống không đặt nặng cá thể hay khách thể, không công khai đối mặt giữa chủ thể và khách thể mà phải biết sống trung dung, và thuận theo tự nhiên tức là tuỳ theo thời thế và hoàn cảnh. Lí-tự-nhiên ấy theo quan niệm của Khổng Mạnh còn có nghĩa là có một ông Trời sắp đặt và cai quản. Vì vậy với cuộc sống của con người cũng phải có một ông vua cai quản sắp đặt. Để chính danh Khổng Mạnh gọi ông vua là con Trời, là thiên tử. Và với tam cương (vua tôi, cha con, chồng vợ) để ràng buộc con người, văn hoá ấy đã sản sinh và cổ vũ cho độc tài. Nó không dạy tôi biết tôi có những quyền gì và phải đòi hỏi như thế nào để có những quyền ấy. Nó chỉ dạy tôi nghĩa vụ và phải thể hiện các nghĩa vụ ấy như thế nào. Bởi vậy tôi dị ứng và không thấy tầm quan trọng của bản tuyên ngôn quốc tế nhân quyền.

Nhưng thực tế lại cho thấy là có chủ thể và khách thể riêng biệt. Tôi và cái khác tôi tách biệt nhau rõ ràng. Cái chủ thể ấy vẫn cứ chỉ thấy mình là quan trọng hơn cái khách thể. Cái tôi chỉ muốn được phần của mình hơn những cái khác tôi. Nhưng cái tôi ấy lại thờ ơ với việc đòi hỏi nhân quyền. Nó sợ không dám nói lên những điều sai trái để bảo vệ quyền làm người của mình. Và vì vậy, lối hành xử tuỳ thời thế, tuỳ hoàn cảnh, không dám công khai đối mặt giữa chủ thể và khách thể đã biến cái tôi thành luồn lách, chạy chọt, sẵn sàng hối lộ, chỉ muốn dĩ hoà vi quý và sợ bị trả thù để được lợi cho riêng mình. Và để dung hoà – một cách hành xử theo lối sống trung dung – giữa lí-tự-nhiên-chủ-thể-và-khách-thể-không-tách-biệt với cái-chủ-thể-cứ-thấy-mình-quan-trọng-hơn-cái-khách-thể, thì cái chú thể, cái tôi ấy đã được biến lớn ra thành gia đình dòng họ. Mọi toan tính luồn lách được nâng cấp là để cho gia đình và dòng họ.

Nhìn vào thực tế thì đảng cộng sản hiện nay là thể hiện rõ nét của văn hoá Khổng Mạnh. Văn hoá tôi đang sống ấy sản sinh và nuôi dưỡng đảng cộng sản. Và vì vậy, có thể nói văn hoá đó đã biến tôi thành người nuôi dưỡng và cổ vũ độc tài, là kẻ thù đích thực của dân chủ.

Những phát biểu vừa qua của tôi về văn hoá Khổng Mạnh không có nghĩa là tôi chê trách và bác bỏ những giá trị như nhân, nghĩa, lễ. hiếu, đễ, tín mà văn hoá Khổng Mạnh cổ vũ và truyền bá. Đó là những giá trị phổ cập về nghĩa vụ và bổn phận của loài người, có trong bất kì nền văn hoá nào. Nhưng khái niệm về giá trị ‘nhân’ trong Khổng Mạnh lại có tính mù mờ không rõ ràng. Vì vậy các giá trị khác đi theo cái giá trị ‘nhân’ mù mờ ấy đôi khi cũng trở thành kiềm chế con người. Ở đây tôi muốn nhấn mạnh là có nhiều giá trị thuộc về bổn phận nghĩa vụ và cách ứng xử trong văn hoá Khổng Mạnh cũng cần được bảo tồn. Nhưng trong nền văn hoá sẽ được phát huy và thay đổi cho phù hợp với dân chủ chúng ta phải bổ sung những giá trị thuộc quyền làm người và phải chỉ cho mọi người biết cách để có được những quyền ấy. Tức là làm cho giá trị ‘nhân’ trở thành rõ ràng. Và nhờ vậy, các giá trị khác đi theo giá trị ‘nhân’ cũng thành minh bạch. Nếu mỗi người chúng ta ‘ngộ’ (réaliser) được những giá trị làm người thì cách hành xử ‘tứ vô’(*) của Khổng Tử được ghi trong Luận Ngữ vẫn có giá trị của nó trong nền văn hoá dân chủ sẽ được phát huy. Và việc xây dựng một nước Việt Nam dân chủ tự do và phú cường không còn là một ước mơ không thể thực hiện được.

Hai là sự hiểu biết về dân chủ của tôi chưa toàn diện và cặn kẽ

Nếu mỗi người đều có quyền như nhau và không ai có đủ sức giết được người khác mà không bị giết lại thì mọi người phải đi đến thoả hiệp là mỗi người đều được một phần cho mình và mất một phần cho người khác để có thể cùng sống với nhau mà không gây đổ máu và cùng bị huỷ diệt. Và để đạt được điều ấy thì phải có một cách nào đó để quy định việc đi đến sự thoả hiệp này. Như vậy là dân chủ thành hình. Bởi vậy việc chấp nhận và tuân thủ tuyệt đối các quyền được ghi trong bản tuyên ngôn quốc tế nhân quyền là điều đầu tiên phải được thi hành để có được dân chủ. Xem như vậy thì dân chủ sẽ cho tôi và mỗi người hai ơn ích rất lớn. Ơn ích đầu tiên là mỗi người đều được những quyền mà người khác cũng được. Ơn ích thứ hai là mọi người đều được cùng sống trong hoà bình, không ai được phép giết ai. Đảng cộng sản và nhà nước Việt Nam đã nhân danh tôi và mọi người Việt Nam kí kết chấp nhận bản tuyên ngôn quốc tế nhân quyền. Vì vậy tôi phải đòi hỏi đảng và nhà nước tuyệt đối tuân thủ bản tuyên ngôn này. Đảng và nhà nước không được phép cầm tù khi tôi đòi hỏi những quyền của tôi và những người Việt Nam được ghi trong bản tuyên ngôn. Đảng và nhà nước không được phép chỉ dành những quyền ấy cho những người của đảng và nhà nước. Nhưng tôi chưa bao giờ dám làm như vậy để đòi hỏi quyền làm người đó cho tôi và mọi người Việt Nam. Có phải vì tôi chưa thấy rằng quyền làm người cho mọi người như được ghi trong bản tuyên ngôn quốc tế nhân quyền là cơ sở cho việc thực thi dân chủ?

Khi đã chấp nhận thoả hiệp thì cũng phải biết cách hành xử để đi đến thoả hiệp. Cách hành xử ấy gọi là cách hành xử dân chủ. Nó chủ yếu dựa vào đối thoại, thương thuyết để đi đến thoả hiệp. Nó tuyệt đối không cho phép sử dụng bạo lực dưới bất cứ hình thái nào. Để đối thoại thì phải sẵn sàng gặp gỡ và tiếp cận nhau. Cũng như phải coi nhau bình đẳng, không được phép cho mình là bề trên còn người khác là bề dưới. Đối thoại để đi đến thoả hiệp không phải là cuộc gặp gỡ để xin và cho. Mà là một cuộc thảo luận để phân chia những cái mà mọi người đều được quyền có. Và muốn thoả hiệp thì phải không sợ thoả hiệp và phản đối việc thoả hiệp để dám trao đổi và phân chia những thứ mà mọi người cần. Xét theo đó thì rõ ràng đối thoại và thoả hiệp là cốt lõi và là mục đích phải đạt tới của dân chủ.

Đã đến lúc đảng và nhà nước cùng với các tổ chức hay cá nhân tranh đấu cho dân chủ cần có một số hành động cụ thể để thể hiện dân chủ.

Đảng cộng sản và nhà nước Việt Nam tuyên bố lí tưởng của đảng và nhà nước là xây dựng tự do dân chủ và bình đẳng cho dân. Vậy đảng và nhà nước không nên lẩn tránh đối thoại và thoả hiệp. Vì đó mới đích thực là thể hiện dân chủ và bình đẳng. Trong đối thoại và thoả hiệp cũng không nên giữ thái độ kẻ trên và kẻ dưới. Có nghĩa là kẻ trên ban phát cho kẻ dưới trong tương quan xin - cho.

Còn các vị tranh đấu cho dân chủ, tự do, bình đẳng cũng không nên lẩn tránh đối thoại và thoả hiệp. Hãy cố gắng tìm mọi cách để buộc đảng và nhà nước phải chấp nhận cùng các vị đối thoại và thoả hiệp. Các vị không có vũ lực nhưng có ít nhất một vài thứ vốn như lòng yêu nước, lẽ phải, sự bất khuất không sợ tù đày vì lẽ phải hoặc chất xám, dollars và sức mạnh của lá phiếu tại quốc gia đang sống để trao đổi. Các vị không nên coi người đối thoại là kẻ thù phải tiêu diệt không muốn nhìn mặt. Trái lại, phải sẵn sàng tiếp cận và tôn trọng nhau để cùng đối thoại và thoả hiệp. Cũng không nên coi đối thoại và thoả hiệp là đầu hàng vì đây không phải là một cuộc gặp gỡ để xin - cho. Mà là một cuộc gặp gỡ để thể hiện và xây dựng dân chủ.

Như vậy thì vấn đề hoà giải và hoà hợp lại là một hành xử cũng không thể thiếu được trong dân chủ để giúp nhau đối thoại đi đến thoả hiệp. Hãy biết thẳng thắn nhìn nhận những sai phạm đã làm cho người khác và xin lỗi họ cũng như nên biết tha lỗi khi đã được xin lỗi và đền bù dù chỉ là tượng trưng.

Nhà nước và đảng cộng sản cũng như các tổ chức hoặc cá nhân tranh đấu cho dân chủ đều chủ trương và cổ vũ dân chủ. Tại sao các vị lại không dám giơ tay ra đề mời gọi nhau tham gia đối thoại và tìm sự thoả hiệp? Và việc giơ tay này tại sao lại không dám bắt đầu – đặc biệt là từ phía những người đang nắm quyền lực – bằng một lời thẳng thắn xin lỗi nhau? Sau đó là thảo luận để đi đến thoả hiệp rất nhiều vấn đề thiết yếu cho việc xây dựng và phát triển dân chủ như thể chế tương lai tốt nhât để bảo vệ được nhân quyền, xây dựng xã hội công dân, phát triển kinh tế, bảo hiểm y tế và an sinh xã hội, hàn gắn những đổ vỡ của quá khứ, chống hiểm hoạ Trung Quốc v.v.

Có phải vì các vị chưa hiểu biết về dân chủ một cách toàn diện và cặn kẽ? Hoặc các vị hiểu nhưng cố ý làm cho khái niệm dân chủ trở thành cái gì thật mờ ảo để làm bình phong che đậy ý đồ độc tài của mình và sự mong muốn thoả mãn lòng tự ái? Vì vậy các vị tìm cách ‘tự sướng’ và áo thụng vái nhau bằng những hành động chẳng giúp gì cho việc xây dựng dân chủ!

Xây dựng dân chủ trước hết dựa vào lời nói (logos) chứ không bằng bạo lực. Tại sao các quý vị không sử dụng tối đa cơ quan truyền thông để cho người dân thấy những ơn ích của dân chủ, cách hành xử của dân chủ và các kĩ thuật tổ chức dân chủ mà các quý vị lại chỉ thích dùng bạo lực dưới đủ mọi hình thái để hăm doạ nhau?

Những đề nghị nói trên của tôi có thể làm cho quý vị thuộc mọi phía bực tức và phản đối. Nhưng các vị hãy bình tĩnh và suy nghĩ kĩ. Đó là những bước sớm muộn gì cũng phải làm khi các vị thực sự muốn có dân chủ. Tại sao không làm ngay mà lại cố ý lẩn tránh? Bây giờ là lúc chúng ta phải vượt lên khỏi hận thù và tự ái phe phái để thể hiện đúng ý nghĩa của dân chủ. Bởi dân tộc Việt Nam đã quá đau khổ và đang thua kém rất nhiều nước trên thế giới lại còn đang bị hiểm hoạ xâm lăng của Trung Quốc đe doạ. Cứ chống nhau mãi chỉ làm cho tiềm lực quốc gia càng ngày càng suy yếu với hậu quả là đất nước sẽ rơi vào tay Trung Quốc. Tại sao chúng ta không biết cùng ngồi lại bắt tay nhau mau chóng xây dựng một nền dân chủ tự do thực sự cho dân tộc để có đủ sức huy động toàn bộ năng lực của dân chúng vào việc chống hiểm hoạ ngoại xâm Trung Quốc và xây dựng một nước Việt Nam phú cường, tự do bình đẳng và dân chủ?

Dân tộc chúng ta đang cần phục sinh. Đó là sự mong ước và trông đợi của toàn dân đối với đảng cộng sản và tất cả các tổ chức hay cá nhân tranh đấu cho dân chủ. Đặc biệt là đảng cộng sản càng phải cố gắng hơn nữa để kì đại hội đảng năm 2011 sẽ là đại hội đem đến cho Việt Nam một nền dân chủ tự do và bình đẳng thực sự, nếu đảng không muốn trở thành một vết nhơ của lịch sử Việt Nam.

Lâm Đồng ngày lễ Phục sinh 04-04-2010
Trần Bảo Lộc

(*) Tứ vô là vô ý (không bám vào một ý kiến), vô tất (không khẳng định một lẽ tất phải), vô cố (không cố chấp vào một lập trường) và vô ngã (không có một cái ngã đặc biệt có nghĩa là không có một cái ngã mà không có liên quan và lệ thuộc vào các cái ngã khác). Xin tham khảo François Julien, Un sage est sans idée ou L'autre de la philosophie. Éditions du Seuil 07 Juin 1998 hoặc bản dịch của Nguyên Ngọc, Minh triêt phương Đông & Triết học phương Tây. Nhà xuất bản Đà Nẵng, 2003.

© Thông Luận 2010

Nguồn: http://thongluan.org/vn/modules.php?name=News&file=article&sid=4720



Bao Giờ Việt Nam Có Dân Chủ ?

   Câu trả lời ở ngay trong bạn. Bạn có thật sự  muốn Việt Nam có dân chủ hay không...? Bạn biết được như thế nào là dân chủ và lợi ích cuả nó không ...? Cái nguyện vọng cuả bạn khởi đi từ đâu...?  Từ trong tiệc trà hay bàn nhậu ? Từ những bích chương hay truyền đơn ? Từ những tin tức loan tải qua hệ thống truyền thông ? hay từ tâm thức cuả bạn?

  Bạn bài tỏ nguyện vọng thiết tha cuả mình về dân chủ khởi đi từ tâm thức. Từ bạn mà lan rộng ra đến thân hữu và toàn khối dân tộc, triệu ngươì như một thì dân chủ sẽ đến. Lấy nhân tâm mà chuyển đổi thế giới bên ngoài thì kết quả sẽ đến một cách mỹ mãn trong an lạc và tự chủ.

  Ngược lại bạn đòi dân chủ vì bị thất sủng, vì có được hậu thuẩn cuả ai đó, vì được nổi tiếng..v..v...thì kết quả cũng như hiện tại không hơn,  không kém, vì chế độ độc đảng đương thời cũng khởi đi từ đó.

  Khi dân tâm qui về một mối : Dân chủ, thì dân chủ tất nhiên sẽ đến. Làm thế nào để dân tâm qui về một mối ? Câu trả lời nầy xin được gợi ý vậy ? 

Ngườì Nông Dân gợi ý
Văn hiến ngàn năm sáng ngời nền tự chủ
Chủ nghĩa ngoại lai nô dịch hóa giống nòi



Lấy Nhân Tâm làm phương tiện, dụng Dân Tâm làm chiến lược quốc phòng và quốc sách : An Dân - Lạc Quốc


Trang mạng Việt Nam Văn Hiến
Trang Dân Chủ
www.vietnamvanhien.net
email: thuky@vietnamvanhien.net

Trang mạng Việt Nam Văn Hiến là nơi lưu trữ và phổ biến những biên khảo, sáng tác và ý kiến của quý vị và các bạn nhằm mục đích bảo tồn di sản văn hóa và phục hồi nền an lạc & tự chủ của Việt tộc.


Trở Lại Trang Mặt