Tham nhũng
Nguyễn Trần Bạt
1. Tham nhũng như một hiện tượng muôn
thuở
Tham nhũng là vấn đề đau đầu của tất
cả các chính thể trên thế giới, bất kể tŕnh độ phát
triển, định hướng, khu vực và truyền thống văn hóa, với
những mức độ khác nhau.
Có nhiều quan điểm khác nhau phân
tích, đánh giá về căn bệnh mang tính toàn cầu này, tuy
nhiên hầu hết chỉ tập trung vào những biểu hiện bề ngoài
của nó, những kiến nghị hoặc biện pháp chống tham nhũng
v́ thế chẳng mấy hiệu quả ngoài việc ít nhiều làm yên
ḷng dân chúng. Trên thực tế, việc giải quyết tệ nạn
tham nhũng vẫn hoàn toàn bế tắc. Tham nhũng không hề
giảm bớt mà trái lại, dường như c̣n trầm trọng hơn, và
người hăng hái chống tham nhũng nhiều khi c̣n phải gánh
chịu những hậu quả khôn lường. T́nh trạng này buộc chúng
ta phải suy nghĩ lại về vấn đề một cách nghiêm túc và
triệt để. Rơ ràng, để chống tham nhũng một cách hiệu
quả, chúng ta cần có phương pháp tiếp cận mới, cách nh́n
mới, không những khách quan hơn mà c̣n phải toàn diện
hơn.
Trước hết, chúng ta hăy trở lại câu
hỏi có tính chất xuất phát: Tham nhũng là ǵ? Trên thực
tế, câu hỏi phức tạp hơn chúng ta tưởng. Mặc dù không
những cùng với sự phát triển của nhân loại, tham nhũng
đă thay đổi nhiều về quy mô, h́nh thức và phần nào cả về
bản chất. Tuy nhiên, điều đáng nói nhất chính là hậu quả
của tham nhũng không chỉ đối với các tầng lớp dân chúng
nghèo khổ mà cả với các nền kinh tế và thậm chí là cả
các thể chế. Tham nhũng làm lũng đoạn xă hội, xói ṃn
ḷng tin của dân chúng vào các giá trị của xă hội. Trong
thời đại toàn cầu hóa, tham nhũng đă trở thành tệ nạn
mang tính toàn cầu.
Tham nhũng, nói một cách vắn tắt, là
việc sử dụng các quyền lực, uy tín và địa vị công cộng
để chiếm đoạt các giá trị vật chất và tinh thần của xă
hội hoặc của người khác.
Như vậy, theo chúng tôi, đối tượng
tham nhũng không chỉ là những giá trị vật chất như người
ta thường quan niệm, mà c̣n là những giá trị tinh thần.
Chúng ta sẽ cùng nghiên cứu kỹ lưỡng hơn những h́nh thức
tham nhũng này trong phần dưới, nhưng xin phép khẳng
định ngay rằng chính trong lĩnh vực tinh thần, mức độ
nguy hiểm của tham nhũng c̣n ghê gớm hơn so với trong
lĩnh vực vật chất. Chính trong lĩnh vực có vẻ như yên ổn
này, hiện tượng tham nhũng lại diễn ra tinh vi hơn, nặng
nề và tàn phá xă hội khốc liệt hơn.
Khi bàn đến cội nguồn của tham
nhũng, một số người muốn đổ lỗi cho kinh tế thị trường
như là điều kiện để tham nhũng sinh sôi nảy nở. Sự thực
có phải như vậy? Câu trả lời dứt khoát của chúng tôi là
không. Tham nhũng, theo chúng tôi, là căn bệnh muôn
thuở, và cội nguồn của nó là thuộc tính tự nhiên của con
người. Khi xây dựng một lư luận, một tiêu chuẩn trong
lĩnh vực tư tưởng hay đạo đức xă hội, một khuynh hướng
thường thấy là người ta không hoặc cố t́nh không nh́n
nhận những ǵ đang tồn tại trong thực tế với đầy đủ các
khuyết tật tự nhiên của nó. Nếu nh́n nhận một cách tỉnh
táo, chúng ta không thể không thừa nhận sự tồn tại của
những mặt khuyết tật, cái mà chúng ta thường gọi là các
căn bệnh xă hội. Trong vấn đề đang nghiên cứu, chúng ta
buộc phải thừa nhận rằng tham nhũng tồn tại trong mọi xă
hội. Mọi thời đại, mọi hệ thống chính trị và mọi dân tộc
ở mọi nơi trên thế giới đều phải đối mặt với tham nhũng
với nhiều biến thái tinh vi. Thậm chí nếu nh́n nhận một
cách nghiêm khắc, người ta sẽ thấy rằng tham nhũng c̣n
diễn ra dưới cả các mái nhà ít nhiều yên ấm, nơi các bậc
gia trưởng dựa vào quyền của ḿnh để phân phối vật chất
và tinh thần một cách không b́nh đẳng.
Như vậy, tham nhũng là một căn bệnh
của nhân loại. Và cũng như các loại bệnh tật khác, nó là
khuyết tật tự nhiên mang tính bản năng, là một phần
thuộc về bản chất đời sống con người. Chính v́ vậy, dù
có căm thù hay nguyền rủa tham nhũng đến mức nào, chúng
ta cũng không thể xóa sạch được tham nhũng, đơn giản v́
chúng ta không thể tiêu diệt con người. Chúng ta không
thể chỉ nh́n tham nhũng dưới con mắt của một nhà tội
phạm học mà phải nghiên cứu nó một cách toàn diện và
biện chứng dưới những khía cạnh khác nhau của đời sống
kinh tế - xă hội. Chỉ có cách nh́n đúng đắn và khách
quan mới giúp chúng ta có được những phương thuốc hiệu
nghiệm để chế ngự, hay ít nhất là hạn chế thứ bệnh dịch
xă hội này.
2.
Tham nhũng vật chất và tham nhũng tinh thần
Bộ mặt dễ nhận biết của tham nhũng
là tham nhũng vật chất. Tuy nhiên, ngày nay tham nhũng
vật chất không c̣n hạn chế trong lớp người có quyền lực
mà c̣n lan rộng ra trong mọi tầng lớp dân cư trong xă
hội, kể cả lớp người trước đây không thể tham gia vào
hoạt động này như thầy giáo, thầy thuốc… Người thầy đáng
kính ngày nay có thể tham nhũng bằng cách thức chẳng
khác bao nhiêu cách thức của một tên lâu la đ̣i tiền măi
lộ mỗi khi có học sinh qua “cửa”. Một thầy thuốc “như mẹ
hiền” th́ dùng cách bắt chẹt con bệnh. Tại rất nhiều
quốc gia đang phát triển, một bộ phận đáng kể dân chúng,
trong đó có nhiều nhân vật đáng kính, chi dùng số tiền
gấp hàng chục lần lương tức nguồn thu nhập hợp pháp của
họ. Nói cách khác, tham nhũng vật chất đă trở thành
nguồn sống chủ yếu của họ. Tham nhũng vật chất trở nên
trầm trọng, nguy hại và khủng khiếp hơn nhiều khi nó
mang tính chuyên nghiệp và trở thành lối sống của một
tầng lớp dân cư có địa vị quan trọng trong xă hội.
Tuy nhiên, tham nhũng vật chất cũng
chỉ là bề nổi, là dạng thông thường của tham nhũng.
Chúng ta sẽ phạm phải sai lầm là đơn giản hóa vấn đề,
hay nói khác đi, không nh́n thấy phần ch́m của tảng băng
tham nhũng, nếu không chỉ ra h́nh thức tham nhũng giấu
mặt khác đang lộng hành trong xă hội hiện đại. Xă hội
càng phát triển th́ hiện tượng tham nhũng ngày càng tinh
vi với nhiều biến thái và sắc thái mới. Một số người
tham nhũng lẽ phải. Đó là tham nhũng tinh thần, bộ mặt
thứ hai của tham nhũng, mà như trên đă nói, mức độ trầm
trọng và mối nguy hại gây ra cho xă hội c̣n lớn hơn.
Điều nguy hiểm là ở chỗ tham nhũng tinh thần khó nhận
biết nên dường như không bị lên án, không bị trừng trị
và nhiều khi chính thủ phạm cũng không ngờ rằng ḿnh
phạm tội. V́ thế, ta có thể khẳng định rằng tham nhũng
tinh thần là biểu hiện cao nhất, tinh vi nhất và cũng
nguy hiểm nhất của tham nhũng. Nếu như chống tham nhũng
vật chất có mục đích là làm trong sạch đời sống xă hội
th́ chống tham nhũng tinh thần có nhiệm vụ là chống lại
sự rủi ro đối với sự phát triển của nhân loại.
Tham nhũng tinh thần thường được che đậy, ẩn
giấu dưới ba h́nh thức phổ biến sau đây:
2.1
Tham nhũng quyền lực:
Có thể kể ra ba mức độ khác nhau của
tham nhũng quyền lực. Thứ nhất, lạm dụng và vận dụng một
cách sai trái các quyền hợp pháp mà xă hội trao cho; thứ
hai, chế ra các h́nh thức để mở rộng quyền lực nhằm thỏa
măn những lợi ích không hợp pháp; và thứ ba, lợi dụng
quyền lực để thỏa măn khát vọng về quyền lực nhằm duy
tŕ quyền lực đă tham nhũng được hoặc mưu cầu cương vị
quyền lực cao hơn.
Điển h́nh cho h́nh thức tham nhũng
quyền lực là hiện tượng nhiều cá nhân không xứng đáng,
không đủ phẩm chất nhưng lại chiếm giữ nhiều cương vị
nhiều khi rất quan trọng trong bộ máy Nhà nước. Câu nói
trong dân gian “tham quyền cố vị” chính là muốn nói đến
loại tham nhũng này. Trong bức tranh chung về tham nhũng
người ta sẽ thấy tham nhũng quyền lực là yếu tố mở đầu
để tham nhũng phát triển lên quy mô lớn hơn. Nhiều nhà
cải cách xă hội hết ḷng chống tham nhũng nhưng do không
nh́n rơ và không ngăn chặn được hiện tượng tham nhũng
quyền lực nên thường bị thất bại.
2.2
Độc quyền tư duy:
Tương tự như sự độc quyền và đặc
quyền trong tham nhũng vật chất, độc quyền tư duy là sự
tước đoạt quyền tư duy của dân chúng, coi họ là những
người thấp kém không có địa vị đáng kể trong xă hội. Chế
độ kinh tế bao cấp, trong đó người dân sống trong sự bao
cấp vật chất và tinh thần, nhất cử nhất động đều phải
thỉnh thị ư kiến chỉ đạo của cấp trên là một ví dụ như
thế. Hậu quả là toàn xă hội rơi vào t́nh trạng tŕ trệ.
Ngày nay, khi đă chuyển sang kinh tế thị trường, t́nh
trạng độc quyền tư duy vẫn c̣n để lại những di chứng
trầm trọng cho xă hội mà chúng ta hầu hết chưa ư thức
được hết mức độ tai hại. Rất nhiều người, kể cả những
trí thức hàng đầu, vẫn tiếp tục sống
yên ổn trong sự bao cấp tinh thần,
cho rằng tư duy về những vấn đề “quốc gia đại sự” là độc
quyền của cấp trên, c̣n nhân dân th́ cứ thực hiện theo
mệnh lệnh.
Về bản chất, độc quyền tư duy tước
mất khả năng và quyền tư duy sáng tạo của quần chúng và
tư duy trở thành độc quyền của một nhóm người. Khi đó,
khoa học sẽ mất đi giá trị chân chính, cuộc sống sẽ đơn
điệu và nguy hiểm là nhân dân không c̣n là người chủ của
xă hội, những người không chỉ có khả năng mà c̣n có
quyền tư duy và đóng góp trí tuệ cho công cuộc xây dựng
và kiến tạo cuộc sống mới. Độc quyền tư duy là sự níu
kéo quá khứ, cản trở sự phát triển của lịch sử.
2.3
Độc chiếm lẽ phải:
Đời sống tinh thần của nhân loại
không chỉ bị nghèo nàn bởi sự độc quyền tư duy mà c̣n bị
vẩn đục và méo mó bởi nạn độc chiếm lẽ phải. Độc chiếm
lẽ phải là biến những lư thuyết mà ḿnh phát hiện, biến
những tín điều mà ḿnh nghĩ ra thành “chân lư” của toàn
nhân loại. Nhiều người trong giới được gọi là trí thức,
là những “nhà lư luận” hay “nhà khoa học”, thường tự coi
ḿnh là biểu hiện của lẽ phải. Họ mặc nhiên coi những
điều họ nghĩ, họ nói, họ làm là đúng và áp đặt “lẽ phải”
của họ cho toàn xă hội. Đó là biểu hiện cao nhất và cũng
là nguy hiểm nhất của tham nhũng tinh thần. Nó làm nghèo
nàn đời sống tinh thần của nhân loại. Nó xóa bỏ những xu
hướng tự nhiên cần thiết cho một môi trường tinh thần
lành mạnh và tiến bộ. Nó chính là hiện tượng đúng nhất
để lấy làm ví dụ cho tính từ “phản động”.
Để chống lại thói độc quyền lẽ phải
trước tiên cần nâng cao nhận thức của nhân dân. Mỗi
chúng ta, đặc biệt là những nhà chính trị, những nhà
khoa học, cần phải có ư thức trách nhiệm cao hơn đối với
vận mệnh của nhân loại. Chúng ta không nên và không được
phép đưa ra các dự báo viển vông, không nên khuyến dụ
con người đi theo các cuộc phiêu lưu vô trách nhiệm.
Lịch sử cho thấy nhân loại đă phải trải qua những kinh
nghiệm đau xót khi bằng thói tham nhũng lẽ phải người ta
biến ḿnh thành chúa, thành thánh, thực chất là thành kẻ
độc quyền và độc tài về mặt chân lư, khi hàng triệu con
người bị biến thành vật thí nghiệm cho những ư tưởng cá
nhân.
Hai bộ mặt của tham nhũng có mối
quan hệ gắn bó với nhau, chúng hỗ trợ và che chở lẫn
nhau. Tham nhũng tinh thần là cơ cấu bảo trợ về chính
trị cho tham nhũng vật chất, c̣n tham nhũng vật chất làm
ô nhiễm đời sống tinh thần của toàn xă hội, tạo điều
kiện cho tham nhũng tinh thần phát triển.
Chúng ta hăy tưởng tượng một người
không đủ năng lực nhưng vào một ngày đẹp trời nào đó, v́
nhiều lư do, anh ta trở thành bộ trưởng. Chắc chắn khi
đó ngài bộ trưởng bắt đầu cảm thấy ḿnh cần được hưởng
thụ nhiều hơn. Quá tŕnh tham nhũng vật chất bắt đầu.
Như vậy, xét trên quy mô toàn xă hội, tham nhũng tinh
thần đă trở thành cơ cấu bảo trợ về chính trị cho những
hành vi tham nhũng vật chất của anh ta. Sự bảo trợ này
c̣n thể hiện ở khía cạnh che đậy hoặc biện minh về tính
“hợp pháp” cho hành vi tham nhũng vật chất. Chẳng hạn,
một người chẳng có mấy kiến thức và trên thực tế cũng
không có đóng góp ǵ cho khoa học, nhưng khi được phong
danh hiệu giáo sư, tức là sau hành vi tham nhũng tinh
thần, vị giáo sư này sẽ cảm thấy yên ḷng khi hưởng thụ
những đăi ngộ cao của xă hội.
Ngược lại, giống như các nhà sản
xuất, v́ mục tiêu lợi nhuận, làm ô nhiễm môi sinh, những
cá nhân tham lam, vô đạo đức làm ô nhiễm môi trường tinh
thần của toàn xă hội. T́nh trạng ô nhiễm nguy hiểm đến
mức ngày nay dân chúng dường như cam chịu môi trường
tinh thần ô nhiễm ấy. Khi biết con cái của người thân
hay bạn bè được tuyển vào cơ quan nhà nước, người ta
không hỏi việc thi tuyển diễn ra khó khăn như thế nào,
mà thường hỏi phải chi bao nhiêu cho việc tuyển mộ. Cũng
vậy, khi tổ chức một cuộc hội nghị, hội thảo, ban tổ
chức phải có phong b́, c̣n khách tham dự th́ quan tâm
đến phong b́ hơn là đến nội dung thảo luận. Thực tế trên
cho thấy rằng trong xă hội đă h́nh thành những yếu tố
của một “nền văn hóa tham nhũng”, nếu chúng ta có thể
dùng từ “văn hóa” trong hoàn cảnh như vậy. Người ta mặc
nhiên thừa nhận tham nhũng như một yếu tố b́nh thường
của cuộc sống.
3.
Nguồn gốc kinh tế - chính trị - xă hội của tham những
hiện đại.
Mặc dù là một hiện tượng muôn thuở,
tham nhũng ở mỗi quốc gia, mỗi thời đại lịch sử, chịu
tác động của những nhân tố kinh tế - chính trị - xă hội
khác nhau. Để chống tham nhũng hiệu quả cần phải dựa
trên cơ sở phân tích khoa học những nhân tố đó. Dưới đây
chúng tơi xin đưa ra những phân tích sơ bộ:
3.1 Về mặt chính trị, tham nhũng
là kết quả của hệ thống chính trị thiếu khả năng tự
kiểm soát.
Một hệ thống chính trị không xây
dựng được các tiêu chuẩn, không tự kiểm soát được, để
cho quyền lực bị đánh cắp đại trà trên quy mô xă hội,
dưới mọi h́nh thức, mọi mức độ sẽ tạo cơ hội tốt cho
tham nhũng phát triển. Hệ thống chính trị thiếu khả năng
tự kiểm soát sẽ làm xuất hiện sự nhập nhằng trong nhận
thức và những cơ cấu không được pháp chế hóa. Tất cả
những yếu tố này giải thích tại sao trong thời đại chúng
ta, tham nhũng lại nở rộ tại những quốc gia có nền chính
trị không chuyên nghiệp, hay nói một cách giản dị, tại
những quốc gia trong đó nền chính trị tuột khỏi tầm kiểm
soát của xă hội.
Tham nhũng là kết quả của t́nh trạng
thiếu dân chủ trong sinh hoạt chính trị. Tham nhũng gắn
liền với bản chất con người, nhưng không phải bất kỳ ai
cũng tham nhũng và cũng có thể tham nhũng. Để tham nhũng
phải có quyền hoặc quyền lực. Ngoài ra, tham nhũng phụ
thuộc vào các cơ chế xă hội có nhiệm vụ ức chế hành vi
tham nhũng.
Khi một quốc gia lâm vào t́nh trạng
thiếu dân chủ trong sinh hoạt chính trị, những người
thoát khỏi sự ức chế của các cơ chế xă hội sẽ lợi dụng,
lạm dụng quyền lực, địa vị, uy tín xă hội để thực hiện
hành vi tham nhũng. Cùng với t́nh trạng thiếu dân chủ
trong sinh hoạt chính trị, sự thiếu công khai trong đời
sống chính trị cũng tạo ra không gian đen tối cho hiện
tượng tham nhũng phát sinh và phát triển.
3.2 Về mặt kinh tế, tham nhũng
là hậu quả của môi trường kinh tế thiếu minh bạch.
Môi trường kinh tế thiếu minh bạch
là mảnh đất tốt cho các hành vi tham nhũng sinh sôi nảy
nở. Điều này lư giải tại sao tham nhũng tại các nước
đang phát triển trầm trọng hơn nhiều so với các nước
phát triển, nơi có môi trường kinh tế minh bạch hơn. Tại
những nước có môi trường kinh tế kém minh bạch, việc
trốn thuế diễn ra tràn lan, lư do đơn giản là tại đó
hành vi này dễ dàng thực hiện trót lọt hơn tại các quốc
gia khác. Trong môi trường kinh tế thiếu minh bạch, sự
can thiệp thái quá và nhiều khi thô bạo của các cơ quan
nhà nước vào hoạt động kinh doanh làm méo mó các quan hệ
kinh tế - xă hội. Đó là t́nh trạng thích hợp, là cơ hội
vàng để các quan tham dễ bề trục lợi.
3.3 Về mặt nhà nước, tham nhũng
là con đẻ của những thể chế tồn tại bất hợp lư và bị
độc quyền lũng đoạn
Chúng ta đă thấy tham nhũng phát
triển cả về h́nh thức lẫn quy mô cùng với sự phát triển
của xă hội, nhưng điều đó không có nghĩa là có một sự
tương quan tỷ lệ nào đó giữa tham nhũng và phát triển.
Quy mô tham nhũng lệ thuộc nhiều vào tính chất của thể
chế nhà nước. Chẳng hạn tại các quốc gia nghèo khổ Châu
Phi, nơi tập trung nhiều thể chế lạc hậu và phi dân chủ,
các quyền lực nhà nước, quyền lực chính trị bị phân chia
một các tùy tiện hoặc không được bảo vệ và sử dụng cẩn
trọng, tức là các quyền lực này dễ bị tham nhũng để mở
đường cho nạn tham nhũng tràn lan trong xă hội. Các thể
chế này không đủ năng lực để tự kiểm soát, nhưng lại ra
sức ngăn cản việc xây dựng một thể chế mới có thể quản
lư xă hội hữu hiệu hơn. T́nh trạng bất hợp lư của thể
chế có thể thấy rơ ở những quốc gia mà một bộ phận nhân
lực quan trọng của nó được trả lương quá thấp so với nhu
cầu tối thiểu của cuộc sống. Thể chế bất hợp lư đă buộc
nhiều người phải tham nhũng để sống, để tồn tại.
3.4 Về mặt pháp luật, tham nhũng
là kết quả của t́nh trạng các quyền và lợi ích cá nhân
bị hạn chế hoặc chưa được hợp pháp hóa.
T́nh trạng nhiều quyền lợi chính
đáng của cá nhân không được hợp pháp hóa hoặc bị hạn chế
có thể quan sát thấy tại nhiều quốc gia chậm phát triển.
Ta có thể lấy ví dụ như t́nh trạng “ngăn sông cấm chợ”
tại Việt Nam trước đây hay sự hạn chế các hoạt động của
nữ giới tại Afghanistan mới đây, khi chỉ v́ những suy
nghĩ thiển cận, người ta muốn tối thiểu hóa không gian
sống của mỗi cá nhân. Điều này trên thực tế đă đẩy nhiều
người vào ṿng xoáy tham nhũng để thỏa măn các khát vọng
thật ra là chính đáng của họ. Điều nguy hiểm là ở chỗ
t́nh trạng này sẽ tạo ra sự nhập nhằng về nhận thức.
Việc thay thế các quy định của pháp luật bằng những thỏa
thuận ngầm trên quy mô xă hội hoặc đạo đức xă hội khiến
các nhóm lợi ích luôn chèn ép, chen lấn lẫn nhau trên
cùng một cá nhân. Nếu chúng ta tạo cho cá nhân một không
gian sống tốt, nếu chúng ta hợp pháp hóa các quyền cá
nhân chính đáng để mỗi cá nhân có thể phát huy tối đa
sức sống, sức sáng tạo của họ trong khuôn khổ pháp luật,
chắc chắn rất nhiều người b́nh thường sẽ sống và ứng xử
theo những chuẩn mực được chấp nhận rộng răi trong xă
hội.
3.5 Về mặt văn hóa xă
hội, tham nhũng bắt nguồn từ sự đạo đức giả của hệ
thống chinh trị - xă hội.
Hệ thống xă hội được xây dựng trên
nền tảng đạo đức giả này đă đẩy nhiều người phải sống
với bộ mặt giả tạo. Chẳng hạn, việc trả công chủ yếu
không theo h́nh thức tiền lương mà dưới h́nh thức các
tiêu chuẩn hưởng thụ là cơ sở kinh tế của một lối sống
đạo đức giả. Một ví dụ khác có thể thấy ở nhiều nền kinh
tế chuyển đổi, khi người ta thủ tiêu chế độ đặc quyền
đặc lợi, nhưng lại không có biện pháp cân bằng các lợi
ích bị đột ngột xóa đi ấy, dẫn đến kết quả là một số
người t́m đến những biện pháp phi pháp để giành lại
những ǵ đă mất. Với cách nh́n như vậy, chúng ta thấy
rằng đôi khi các vị quan tham vừa là thủ phạm, vừa là
nạn nhân của một hệ thống xă hội xa lạ với bản chất con
người.
Tham nhũng c̣n được hỗ trợ bởi những
yếu tố tiêu cực trong nền văn hóa, chẳng hạn tính gia
trưởng vốn là một đặc điểm rất rơ nét tại nhiều nước
Châu Á. Trong lịch sự đương đại Châu Á có quá nhiều ví
dụ về các nhà chính trị gia trưởng, độc tài, những người
trong thời kỳ cầm quyền lâu dài đă trở thành những “bố
già” của đất nước. Văn hóa gia trưởng gắn liền với việc
độc quyền sở hữu lẽ phải chúng tôi vừa đề cập ở trên.
Kết quả là quyền lực dễ bị đánh cắp, tạo cơ sở cho cả
tham nhũng vật chất và tinh thần.
3.6 Về mặt nhân văn, tham nhũng
là hậu quả của quan niệm lệch lạc và thái độ thiếu tôn
trọng các giá trị cá nhân.
Các giá trị cá nhân không được tôn
trọng sẽ dẫn đến sự xâm hại các giá trị công cộng. Điều
này có vẻ ngược đời nhưng thực ra rất hợp lô gích. Trên
thực tế, việc chống chủ nghĩa cá nhân một cách thái quá
luôn luôn dẫn đến một t́nh trạng cực đoan trong đời sống
tinh thần của xă hội. Tâm lư xem nhẹ, nếu không muốn nói
là bài bác các giá trị cá nhân khiến người ta t́m mọi
cách tối thiểu hóa không gian sống của cá nhân, làm cho
con người thiếu ư thức trách nhiệm về hành vi của ḿnh,
dễ dàng bằng ḷng với thực tại, dễ dàng tham nhũng, tiếp
tay hoặc ít nhất là mặc nhiên thừa nhận tham nhũng.
Sự ngộ nhận về giá trị cá nhân và
giá trị tập thể c̣n dẫn đến cả hiện tượng tham nhũng
mang tính tập thể, nghĩa là có sự kết cấu, đồng t́nh để
tiến hành hành vi tham nhũng trên quy mô lớn hơn. Đó là
ǵ nếu không phải là mầm mống của tội phạm có tổ chức?
C̣n nếu cá nhân nào không chịu tham nhũng, họ sẽ không
c̣n là người của tập thể, họ sẽ bị loại khỏi cuộc chơi.
Điều này giải thích tại sao tham nhũng tại những nước có
sự nh́n nhận sai lạc về cá nhân và tập thể lại càng trầm
trọng và khó đẩy lùi hơn nhiều nước khác
4. Những điều kiện tiên quyết để
chống tham nhũng.
Những phân tích ở trên về những
nguồn gốc kinh tế - chính trị - xă hội cho thấy rằng để
chống tham nhũng chúng ta phải sử dụng các biện pháp
toàn diện, dựa trên những giải pháp có tính khoa học,
tuyệt đối không được xem việc chống tham nhũng chỉ như
một biện pháp mang tính h́nh sự nhằm trừng trị con
người. Tuy nhiên, có hai biện pháp quan trọng hơn cả có
thể coi như ch́a khóa để giải quyết vấn đề nan giải này.
4.1
Dân chủ hóa như là điều kiện tiên quyết để chống tham
nhũng.
Như trên đă nói, tham nhũng vật chất
cũng như tinh thần ngày nay đă phát triển với quy mô rất
lớn, với những dạng thức vô cùng tinh vi, phúc tạp và
gây nên những tác động khủng khiếp tới đời sống xă hội.
Nó khiến cho rất đông dân chúng rơi vào trạng thái thụ
động hoặc cam chịu. V́ thế cuộc chiến chống tham nhũng
cần bắt đầu bằng việc hâm nóng lại quyết tâm chống tham
nhũng của người dân. Điều này không phải đơn giản. Sự
sùng bái cá nhân ở một số quốc gia, sự nô dịch tư tưởng
ở một số quốc gia khác cũng như cảnh bần cùng về vật
chất tại những quốc gia kém phát triển nhất đă dập tắt
những hy vọng cuối cùng về một xă hội trong sạch. Chính
v́ vậy, chúng ta phải chống tham nhũng chủ yếu trên
phương diện chính trị, với những biện pháp chính trị và
được tiến hành với tư cách của những nhà chính trị,
trong đó việc đầu tiên là phải trong sạch hóa, phải
gương mẫu hóa bộ máy nhà nước. Muốn vậy, lănh đạo không
thể được coi là địa vị có các quyền để tham nhũng, mà
phải là sự thể hiện và biểu dương những giá trị cao quư
của con người. Khi nào các thành viên của bộ máy nhà
nước trở thành những mẫu mực của đời sống tinh thần, thể
hiện tài năng và đạo đức, như là tấm gương để dân chúng
noi theo th́ lúc ấy bắt đầu một trạng thái nhà nước kiểu
mẫu. Khi mỗi bộ trưởng là một danh nhân, một nhân sĩ,
một huyền thoại, một mẫu mực về con người. Chỉ có nhà
nước kiểu mẫu như vậy mới đủ sức kiểm soát được chính
ḿnh và khống chế được tham nhũng. Đó là nhà nước dân
chủ, đúng nghĩa là nhà nước của dân, do dân và v́ dân.
Trong một xă hội dân chủ con người có quyền lựa chọn
những chân lư mà ḿnh nhận thức được chứ không phải bị
bắt buộc phải tuân theo những “chân lư” mà người khác áp
đặt. Giá trị của xă hội dân chủ chính là ở chỗ con người
có quyền lựa chọn, xác định chân lư phù hợp với nhận
thức của ḿnh.
4.2 Làm trong sạch môi trường tinh thần, xây
dựng môi trường văn hóa chống tham nhũng.
Việc
chữa bệnh muốn hiệu quả th́ không chỉ tập trung vào việc
loại bỏ những tác nhân ngoại lai gây bệnh mà c̣n phải
chú ư đúng mức đến việc đảm bảo một môi trường tốt để
duy tŕ và nâng cao thể trạng con người, tức là tăng khả
năng đề kháng của cơ thể. Cũng vậy, việc chống tham
nhũng đ̣i hỏi phải làm trong sạch môi trường tinh thần,
nơi h́nh thành, nuôi dưỡng và phát triển nhân cách của
con người. Xă hội có thể và cần phải tự xây dựng một nền
văn hóa có khả năng đề kháng đối với những mầm mống tham
nhũng. Sở dĩ ngày nay t́nh trạng tham nhũng tràn lan ở
mọi cấp, mọi ngành, là v́ đă có thời chúng ta tự ru ngủ
ḿnh về những phẩm chất ưu việt nào đó. Để giải quyết
bài toán tham nhũng, mỗi quốc gia phải xây dựng được một
môi trường văn hóa lành mạnh, theo nghĩa là nó không
dung nạp các yếu tố thuận lợi cho tham nhũng. Một môi
trường văn hóa lành mạnh giúp con người biết tự đấu
tranh để không bị rơi vào ṿng xoáy của tham nhũng.
Trong một cộng đồng nhỏ, một công ty chẳng hạn, nhà lănh
đạo không chỉ cần có tài mà c̣n cần phải trong sạch mới
có thể điều hành công ty tốt. Cũng vậy, trên quy mô toàn
xă hội, để điều hành đất nước tốt mỗi quốc gia phải làm
trong sạch hóa bộ máy nhà nước ở các cấp.
Dĩ nhiên, môi trường văn hóa lành
mạnh mới chỉ là điều kiện cần chứ chưa đủ để h́nh thành
những con người trong sạch. Để có đội ngũ lănh đạo trong
sạch, phải tạo cho họ một mức sống cao hơn người thường.
Mức sống cao cho những người lănh đạo tài năng là điều
kiện vật chất để đảm bảo cuộc sống trong sạch của họ. Đó
chính là điều kiện đủ, thiếu nó người ta vẫn phải sống
nhưng đó là sống trong cảnh đạo đức giả, và v́ vậy chống
tham nhũng chỉ c̣n là sự hô khẩu hiệu.
Tóm lại, cuộc chiến chống tham nhũng
không phải là việc có thể ḥan thành một sớm một chiều
hay giải quyết một lần là xong. Điều chắc chắn là nếu
hôm nay chúng ta hữu khuynh với các hiện tượng tiêu cực
th́ ngày mai chúng ta sẽ phải trả giá đắt cho sự nhu
nhược ấy. Ước mơ có một cuộc sống giàu có, sung túc về
vật chất và phong phú về tinh thần là một ước mơ phổ
biến và cao đẹp của nhân loại.
Điều đáng trách chính là
sự ngộ nhận và sự cố gắng hiện thực hóa ước mơ ấy bằng
mọi cách mọi giá. Đó chính là nguồn gốc tự nhiên của
tham nhũng. V́ thế, chúng ta cần phải nh́n nhận hiện
tượng tham nhũng một cách tỉnh táo, khách quan và biện
chứng, trong đó bên cạnh tham nhũng vật chất, đă đến lúc
chúng ta phải mổ xẻ, phân tích một h́nh thức tham nhũng
tinh vi và nguy hiểm hơn, đó là tham nhũng tinh thần.
Chúng tôi cho rằng nếu tiến hành
chống tham nhũng bằng những biện pháp triệt để và hợp lư
trên phạm vi toàn xă hội, chúng ta hoàn toàn có thể hạn
chế và đẩy lùi tham nhũng, ít nhất là sẽ giải thóat cho
nhiều người khỏi t́nh trạng bị bắt buộc phải tham nhũng
để tồn tại. Dân chủ hóa đời sống tinh thần, trả lại cho
họ sự thanh thản của lương tâm và sự b́nh yên của cuộc
sống, đồng thời tiến những bước đầu tiên trên con đường
lành mạnh hóa xă hội. Và đó chính là điều kiện tiên
quyết để hạn chế và đẩy lùi tham nhũng.
Nguyễn Trần Bạt
Nguồn:
http://www.hatnang.net
|
Việt
Nam 'tham nhũng hơn Trung Quốc'
|
 |
|
| Tham nhũng được đánh giá
là thách thức ở châu Á |
Bảng đánh giá mức độ tham
nhũng mới nhất của tổ chức Minh bạch Quốc tế xếp
Việt Nam đứng thứ 121 / 180, thứ hạng gần như
không đổi so với năm 2007.
Tại châu Á, Chỉ số Nhận thức
Tham nhũng 2008 đánh giá 32 nước, và Việt Nam xếp
thứ 20, với 2.7 điểm.
Trung Quốc đại lục xếp thứ 12
trong vùng, và đứng thứ 72 trên toàn cầu, với 3.6
điểm.
Anh quốc xếp
thứ 16, trong khi Hoa Kỳ xếp thứ 18 ngang với
Nhật.
Đánh giá
Năm nay ba nước – Đan Mạch, New
Zealand và Thụy Điển – cùng xếp thứ nhất, với 9.3
điểm.
Trong nhóm Top 10, Singapore
xếp thứ tư, tiếp theo là Phần Lan, Thụy Sĩ,
Iceland, Hà Lan, Úc, Canada và Luxembourg.
|
10 nước
xếp đầu châu Á
New Zealand
Singapore
Australia
Hong Kong
Nhật Bản
Đài Loan
Nam Hàn
Macao
Bhutan
Malaysia
|
Chỉ số năm ngoái, đánh giá 179
quốc gia, xếp Việt Nam đứng thứ 123, với 2.6 điểm.
Tính theo thời gian, điều tra
mức độ tham nhũng của quan chức dưới dạng chỉ số
nhận thức tham nhũng này đă đặt Việt Nam cao hơn
một chút.
Năm 2005, Việt Nam chỉ đạt 2.4
điểm, sau đó tăng 0.2 điểm (2.6) vào năm 2006.
Nói chung về châu Á, Minh bạch
Quốc tế năm nay ghi nhận trong 32 quốc gia, có tới
22 nước bị điểm dưới 5.
Nam Hàn và Tonga có điểm cao
hơn hẳn so với năm trước, chứng tỏ giới chuyên gia
và doanh nghiệp cho rằng đă có cải thiện trong
hành vi của viên chức.
Nhưng Hong Kong, Macao,
Maldvies và Timor lại bị đánh giá thấp hơn trước.
Năm nước xếp chót tại châu Á là
Lào, Papua New Guinea, Campuchia, Afghanistan và
Miến Điện.
Miến Điện cũng bị xếp áp chót
trên tổng số 180 quốc gia, chỉ trên Somalia.
Minh bạch Quốc tế, có trụ sở ở
Berlin, ghi nhận trong số các nước giảm điểm đáng
kể so với 2007 có Bulgaria, Burundi, Phần Lan,
Pháp, Italy, Macao, Maldvies, Na Uy, Bồ Đào Nha,
Somalia, Timor và Anh quốc.
Chỉ số thường niên này tập
trung vào tham nhũng trong khu vực công và định
nghĩa tham nhũng là sự lạm dụng quyền chức để tư
lợi.
Lữ khách
Tôi cũng là một công chức nhà nước hiện đă ra mở
công ty riêng v́ quá chán ngán cảnh đấu đá tranh
giành nhau để nhận hối lộ và quyền lực trong bộ
máy chính quyền.
Quả thật ở đất nước Việt Nam
này nếu bạn không chung chi cho chính quyền hay có
quen biết th́ sẽ gặp muôn vàn khó khăn khó khăn để
có thể ḥan thành các công việc dù lớn hay nhỏ của
ḿnh. Hối lộ, chung chi đă trở thành một thứ luật
bất thành văn ăn sâu vào máu thịt người dân rồi.
Tiến, Hà Nội
Tôi chỉ đi xin giấy tạm trú dài hạn mà phải mất
đến lần 3 vẫn không xong. Hẹn lên hẹn xuống chẳng
xong, cuối cùng đưa ông CA phường 200 ngàn và thế
là 2 ngày sau ông mang tận nhà trọ cười ha hả.
Cạnh nhà tôi có mấy nhà lấn
chiếm được mảnh đất trước kia hồ. Trị giá miếng
đất khoảng hơn 1 tỷ. Định bán đi để xây nhà và cho
con ăn học thế là nhờ mấy ông địa chính, mấy ổng
kêu chia lại cho các ông 1/3 các ổng hợp pháp hóa
cho. Vậy là OK lợi cả hai bên. Nghĩ lại thấy mấy
ông theo đạo dại thật, cậy ḿnh có đầy đủ giấy tờ
là được thế là "Ôi tự hào quá việt Nam ơi!"
N
Bạn Ninh nói thế là sai rồi. Ở đâu cũng thế, cũng
có người tốt và kẻ xấu, dừng nên v́ 1 vài "con
sâu" mà "làm rầu" cả "nồi canh", đừng nên "vơ đũa
cả nắm" như thế.
Mr. Dâu
Tôi thông cảm với Mr Neo v́ có thể bạn cũng là 1
quan chức trong hệ thống. Nhưng ban cũng phải
thông cảm với người dân, ban hăy ngẫm mà xem vụ
PMU18 đó, tại sao những người đấu tranh vạch rơ bộ
mặt của bọn quan chức tham những lại bị bắt?
Ngọc Anh
Tôi không thể hiểu tại sao có nhiều bạn có thể cho
Tham nhũng là chuyện b́nh thường và dân Việt Nam
ḿnh sẵn sàng hối lộ quan chức để được việc của
ḿnh.
Nếu là người có trách nhiệm
phải thấy lo nếu nhà nước chính phủ chỉ hô chống
tham nhũng không và chẳng làm ǵ thậm chí các nhà
báo góp sức phát hiện mấy vụ tham nhũng lớn PMU18
c̣n bị bắt bị khởi tố th́ thật đáng lo cho tương
lai đất nước quá. Bộ máy chính quyền quá mục ruỗng
rồi, tương lai đất nước c̣n mờ mịt lắm, bao giờ
sánh vai với cường quốc năm châu, chắc không bao
giờ.
Mai Nam
Bất cứ người dân VN nào cũng nhiều lần bị mất tiền
vô lư do tham nhũng. Không ai muốn mất tiền vô lư
như vậy, nhưng hệ thống tham nhung đă được củng cố
vững chắc qua nhiều năm, khiến người dân chọn thứ
văn hoá "sồng chung" với tham nhũng.
Họ sẵn sàng đưa hối lộ để được
việc. Câu của đảng: "Người với người là bạn" bị
người dân nhại lại: "Việc với việc là tiền".
Nobody
Ô hay tham nhũng là do lỗi người dân .Trên này mà
c̣n người phát biểu thế này th́ có lẽ tổ chức minh
bạch thế giới phải xếp tham nhũng ở Việt Nam vào
loại "ngoại hạng".
KT
Bất kỳ các đô thị lớn nhỏ ở Việt Nam, nhà mặt tiền
các khu phố hầu như của cán bộ quan chức nhà nước
đang tại vị hoặc đă về hưu, nhất là tại miền Nam.
Sau 1975 các vị ấy vào chỉ có
cái ba-lô, chiếc chiếu,cái ḥm bằng tole kéo nhau
đi lũ lượt sau mỗi chuyến tàu "Thống Nhất" vào ga.
Bây giờ th́ họ cơ ngơi bề thế,
con có địa vị, cháu du học nước ngoài. Dân nghèo
vẫn hoàn nghèo.
Họ đă làm một cuộc "cách mạng"
trong đời sống đạo đức người VN, đó là "văn hóa
phong b́" nhiễm sâu sau hơn 30 năm.
Minh
Mở các báo mạng trong nước sáng nay ra xem, thấy
đồng loạt vỗ ngực tự hào, hoan hô Việt Nam ta đă
cải thiện 2 bậc về thứ hạng tham nhũng. Báo Mỹ,
Nhật, Đức, ... gần đây liên tiếp phanh phui vụ
quan chức nước họ đi đêm với chính quyền cộng sản
th́ mới có chỗ đứng ở thị trường Việt Nam, mà toàn
là vụ cộm cán cả, biết được chỉ thêm phần xấu hổ
với bạn bè quốc tế, thế th́ cải thiện 2 bậc có ǵ
mà vui?
Keith
Tham nhũng, nó là một danh từ và cũng là một tính
từ phổ biến và gắn liền với quan chức và cán bộ NN
VN từ trung ương tới địa phương, từ thành thị tới
nông thôn lên tận miền núi xa xôi hẻo lánh. Từ văn
pḥng chính phủ tới anh tổ trưởng dân phố.
Nói tóm lại là tham nhũng có
mặt ở khắp nơi trên đất nước VN. Nó như căn bệnh
ung thư mà càng chứa trị th́ càng di căn nặng nề.
Tôi làm việc cho một công ty
không thuộc nhà nước nhưng đối tác của tôi là các
công ty, tập đoàn NN và các cục, bộ. Thật t́nh với
các bạn 100% đ̣i ăn tiền và tranh thủ mọi cơ hội
để ăn tiền gần như là xin đểu vậy.
Thật là đáng sợ với mức độ tham
nhũng ở VN. Vậy mà vẫn đứng được ở vị trí 121, vậy
các nước đứng đội sổ th́ tham nhũng quá khủng
khiếp rồi.
Mai
Nh́n cái bản đồ tham nhũng TG đính kèm, thấy toàn
từ da cam, đỏ đến thẫm nâu. Hèn chi cán bộ ta bao
biện rằng: "Trên thế giới có nước nào mà không có
tham nhũng!".
Biết địch biết ta, vậy mà chẳng
đút cho cái tổ chức này cái phong b́ dày dày tí,
phong b́ mỏng dính, lên hai bậc là mừng rồi. Các
quan nhà ta phải biết câu "Suy bụng ta ra bụng
người" chứ!.
NoName
Theo tôi th́ Việt Nam rất khó để biết được có tham
nhũng hay không, những ǵ thấy được chỉ là phần
nổi của tảng băng ch́m!
Ninh
Dân nào th́ chính phủ ấy, Đảng ấy. Dân ta là dân
gian. Những người gian nhất lên làm quan. V́ thế
quan tham.
buon100@gmail.com Ha Noi
Tôi cho rằng Tổ chức minh bạch Quốc tế cũng không
minh bạch 100% theo tôi VN phải xếp thứ 175 v́ nếu
là quan chức mà không tham nhũng th́ đố ông sống
được ở Việt Nam.
Conan, Sài G̣n
XH xấu hay tốt là do hệ thống quản lư tạo ra. Mà
hệ thống là do đảng cầm quyền tạo ra. Nếu hệ thống
quản lư minh bạch th́ tham nhũng không có đất
sống. Nói tóm lại tham nhũng là do ĐCS tạo ra để
các đảng viên bóc lột nhân dân, sau đó các đảng
viên này sẽ trung thành & bảo vệ đảng.
Trang SG
Tham nhũng ở nước ta đã trở̀ thành văn hóa
rồi nên không dễ gì mà thay đổi được.Nhân
viên nhà nước khi làm một việc gì cho dân
thì trong đầu luôn nghĩ là họ đã ban hay cho
và ngược lại khi người dân làm một việc gì
mà phải đến cửa quyền thì cũng nghĩ là
phải có tiền thì việc mới xong.
Noname, Hà Nội
Thử hỏi từ trước đến nay ở Việt Nam đă có ai bị tử
h́nh v́ tham nhũng chưa? Bao nhiêu vụ án, chỉ
tuyên án tù khoảng dăm bảy năm, thụ án vài năm rồi
ra, như thế nên có ai sợ đâu, cứ việc tham nhũng
thoải mái, rồi lấy tiền đó mà chạy án nếu có bị
bắt. Luật của Việt Nam không nghiêm, không có tính
răn đe nên ít người sợ lắm!
Dat
Tôi nghĩ nhà nước không thực sự muốn bài
trừ tham nhũng vì bứt dây sẽ động đến rừng
và vả lại nếu diệt hết tham nhũng thì lấy
ai ra mà làm việc.
Hailua saigon
Tội nghiệp Mr. Neo đă có nhiều ngộ nhận. Đă là
quan chức của nhân dân, là người cầm luật th́ phải
biết đúng sai mà giáo huấn nhân dân chứ? Chả lẽ cứ
đút cho cái ǵ là há miệng ngậm lấy cái ấy sao?
Mr.Neo đang bênh vực hay chửi lại CQ đấy? Hỏi thử
xem có bao nhiêu người dân thích hối lộ, chẳng qua
là không bôi trơn th́ việc không thành, cực chẵng
đă mới phải thế thôi. Với cái thứ hạng 121/180 có
đáng tự hào không?
Thang, Hà Nội
Chẳng hiểu vụ này tổ chức Minh bạch Quốc tế được
bao nhiêu? Mà Việt Nam được xếp hạng cao như thế.
Nhục nhă thay!
AT
Theo tôi VN là nước tham nhũng vào loại bậc nhất
nh́ của các nước tham nhũng, nhưng họ lúc nào cũng
tỏ ra là chống tham nhũng. Trên thực tế họ không
kiểm soát được.
Hoang Xa
VN nạn tham nhũng rất phổ biến, đặc biệt là trong
các DNNN hiện nay, người ta tham nhũng bằng nhiều
h́nh thức trắng trợn. NN không thực hiện chống
tham nhũng tại khu vực này, của "chùa" thể hiện
nhiều nhất ở đây. Khi nào Chính phủ VN mới quan
tâm?
Anfa
Nhiều người đổ lỗi cho dân Việt Nam có thói quen
hối lộ. Vậy hăy giải thích tại sao những người
Việt Nam ở Mỹ lại không có thói quen đó?
TK
Việt Nam mà được vị trí này tôi e rằng không khéo
đă có tham nhũng, đút lót trong khi xếp hạng. Chỉ
cần một ông tổ trưởng ở khu phố thôi cũng đă ăn
của đút rồi. Việt Nam được xếp hạng 121 th́ cao
quá, nếu đúng phải 175/180. Ôi tự hào Việt Nam
(Tôi không dám cảm thấy nhục, hay xấu hổ đâu nhé,
sợ lắm!)
Su That, TP HCM
@Mr Neo, Hnam : thật buồn cười khi đọc các suy
nghĩ cuả các anh, các suy nghĩ này đúng là suy
nghĩ của các quan chức.Tham nhũng ở VN tràn lan là
do nhân dân gây ra.
Thử hỏi người dân thấp cổ bé
họng biết làm ǵ khi muốn làm việc ǵ đó cho thuận
tiện th́ bị hạch hoẹ, gợi ư, đến đe doạ th́ mới
xong. Nếu CAGT của chúng ta cũng nghiêm như các
nước Âu, Mỹ...xem tôi đố ông cố, ông cóc các anh
sống lại cũng không dám x́ tiền hối lộ khi vi phạm
luật giao thông đó.
Tôi nói thật tham nhũng ở VN nó
nghiêm trọng đến nỗi nếu mà đánh nó chết th́ đồng
nghĩa với việc đánh chết đảng CS cầm quyền v́ thế
chống tham nhũng chỉ là hô hào suông thôi.
Tran Quang Thien
Đi đâu cũng thấy, cũng gặp quan, từ quan ấp, quan
công an khu vực, quan xây dựng, quan thanh tra,
quan CSGT th́ làm sao mà người Việt không hối lộ
để "thông quan "?
Người dân VN phải nuôi bao
nhiêu quan trên vai ḿnh. Sợ quá. Ṿi bạch tuộc
bủa vây tứ phía. Sao lại trách người dân. Lạy bằng
miệng quan có nghe đâu nên phải ch́a ngân lượng ra
thôi. Tham nhũng là vấn đề biết rồi, khổ lắm nói
măi.
Minh Ngoc
Xin bổ sung ư kiến rất xác đáng của TTT. Một chính
quyền thật sự của dân phải là chính quyền được vận
hành và quản lư tách bạch khỏi sự can thiệp của
ĐCS.
Nơi nào có bàn tay đảng chỉ đạo
càng sâu như luật pháp, truyền thông, giáo dục th́
tính minh bạch, công bằng càng kém.
Đảng có công rất lớn trong sự
nghiệp trồng người XHCN hơn 70 năm! Trồng càng lâu
th́ người càng thêm khó sửa.
Nếu có 1 tội có thể đổ cho
người dân một phần đó là tội giỏi nhẫn nhục chịu
đựng và thỏa hiệp với một chế độ phi nghĩa quá lâu
đến nỗi người dân mất hẳn ư thức giá trị làm người
người đứng thẳng. Các quốc gia càng sợ dân chủ, tự
do th́ càng xếp hạng cao về tham nhũng!
Linh Trung
@Mr Neo , nếu nói người dân có thói quen đưa hối
lộ chứ không phải tại chính quyền th́ tại sao cũng
chính người đó khi sang Mỹ hoặc Âu châu sống họ
chẳng phải hối lộ ai cả. Tự nhiên "bệnh" của họ
mất tiệt!!
TTT
Tôi thấy nhiều người rất "khách quan" để nh́n phía
"cộng tác" của chính quyền: Đó là lỗi do người dân
góp phần. Theo tôi th́ người dân chính là "nạn
nhân" của 1 hệ thống ở phía trên tạo ra.
Ai tạo ra môi trường để người
dân hối lộ? Hệ thống giáo dục của ai đào tạo người
dân? Hệ thống, guồng máy rất quan trọng để tác
động, tạo ư thức hệ cho cộng đồng, cho thế hệ. Một
hệ thống, bộ máy th́ rất nguy hiểm hoặc hữu ích v́
nó có thể phá huỹ hoặc đào tạo thế hệ.
Mr. Neo
Dân Việt Nam từ rất lâu đă có những thói quen tạo
điều kiện cho tham nhũng phát triển, "đồng tiền đi
trước là đồng tiền khôn", nh́n cả giao thông Việt
Nam cũng thấy rơ: mục đích luôn là chính, luật
pháp và những người khác không bao giờ được tôn
trọng.
Ngay cả cái thứ gọi là "t́nh
cảm" giữa các quan chức với quan chức, quan chức
với dân cũng không rơ ràng. Dân Việt Nam không có
thói quen hoặc chưa quen ṣng phẳng, chừng nào mọi
chuyện đều giải quyết bằng t́nh cảm th́ vẫn c̣n
tham nhũng, vậy thôi.
Đừng trách Đảng hay ai đó lănh
đạo, hăy trách tại sao anh không thay đổi thói
quen của chính anh.
HNam
Tôi đồng ư ở VN nạn tham nhũng c̣n tràn lan. Tuy
nhiên đây ko phải chỉ v́ chính quyền mà c̣n có lỗi
của người dân nữa.
Tôi nhớ có bản báo cáo cách đây
ko lâu chỉ ra rằng đa số người VN được hỏi đều cho
rằng họ sẵn sàng hối lộ quan chức NN với mục đích
có lợi cho lợi ích kinh tế của bản thân họ.
Duy Hạnh, Hà Nội
Đảng ta nói, quan chức là nô bộc của nhân dân,
thực tế th́ nô bộc ḅn rút của chủ. Hỡi ơi, chủ mà
không có quyền sa thải nô bộc, quyền con người ở
đâu, nhân quyền ở đâu.
Nothing
Tham nhũng thế th́ hỏi sao Tổng Giám Mục Ngô Quang
Kiệt lại thấy "nhục" v́ là công dân nước Cộng ḥa
Xă hội Chủ nghĩa Việt Nam.
TTT
Tôi không rơ tổ chức Minh bạch Quốc tế có minh
bạch không chứ ở VN ông công an Ấp cũng Tham nhũng
đó. Tôi nghĩ VN phải đứng 170 cơ. Cán bộ VN vào
ngành tay trắng, rời ghế có giàu to, có ai nghèo
đâu.
Nguồn:
http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/story/2008/09/080923_corruption_index.shtml
Trang mạng Việt Nam Văn Hiến
Trang Tham Nhũng
www.vietnamvanhien.net
email: thuky@vietnamvanhien.net
|
THAM NHŨNG, QUỐC SÁCH HAY
QUỐC NẠN
Hiện nay Việt
Nam là một trong những nước tham nhũng nhất vùng Á châu,
chỉ hơn Bangadesh và Nam Dương. Báo chí trong nước
thường đăng những lời tuyên bố của giới lănh đạo cộng
sản Việt Nam cho rằng tham nhũng là quốc nạn. Có người
cho rằng tham nhũng là quốc sách. Người khác th́ nghĩ đó
là bệnh ung thư của một chế độ sắp tàn. Chúng ta nghĩ
ǵ ?
I ) Tham nhũng là quốc sách và quốc
nạn
Nếu chúng ta
quan sát các nước Liên sô, Đông Âu, trong tiến tŕnh
thoái hóa, trước khi sụp đổ; rồi chúng ta quan sát tiến
tŕnh thoái hóa của cộng sản Việt Nam và Trung Cộng hiện
nay; th́ chúng ta thấy tham nhũng là một quốc sách. Tại
sao vậy ?
Như chúng ta đă
biết tất cả những chế độ cộng sản đều lấy lư thuyết
Mác-Lê làm nền tảng, làm ánh sáng soi đường; như Hiến
pháp cộng sản Việt Nam, Lời mở đầu và Điều 4 : «
Dưới ánh sáng của chủ nghĩa Mác-Lê-nin… »,
« Đảng Cộng sản Việt Nam… theo chủ nghĩa
Mác-Lê-nin… là lực lượng lănh đạo Nhà nước và xă hội. »
Lư thuyết Mác
th́ không tưởng, có nhiều sai lầm; nhưng một trong những
sai lầm lớn nhất đó là chủ trương băi bơ quyền tư hữu,
một trong những động lực chính thúc đẩy con người làm
việc. V́ vậy kinh tế cộng sản bị lâm vào cảnh : «
Cha chung không ai khóc. Ruộng chung không ai cày. Nhà
chung không người chăm sóc. » Kinh tế đi đến chỗ tŕ
trệ, không phát triển, thua các nước theo kinh tế thị
trường, tôn trọng quyền tư hữu. Lư thuyết của Lê-nin
không có ǵ ngoài việc dạy dỗ đàn em làm một đảng độc
tài để chờ thời cơ cướp chính quyền; và một khi
cướp được chính quyền rồi th́ làm thế nào để tổ chức một
nhà nước độc tài, có đảng đứng phía sau, để duy tŕ và
bảo vệ chính quyên. Chính v́ vậy mà các chế độ độc tài
cộng sản thiếu khả năng thích ứng. V́ kinh tế tụt hậu
không phát triển, nên dân bất măn; nhưng v́ muốn duy tŕ
quyền hành, nên giới lănh đạo cộng sản bắt buộc phải
dùng ba cơ quan như ba con chó giữ nhà cho chế độ :
Đó là quân đội, công an và tuyên truyền, dùng cây súng,
cái c̣ng, và lời nói xuyên tạc sự thật để đàn áp dân và
bênh vực chế độ. Kinh tế tụt hậu, không phát triển, ngân
sách càng ngày càng thâm thủng, dân càng ngày càng bất
măn, giới lănh đạo cộng sản càng ngày càng cần đến đàn
áp và tuyên truyền, ba bộ máy giữ cây súng, cái c̣ng và
cái loa càng ngày càng lớn mạnh; nhưng ngân sách không
đủ; nên không c̣n ǵ hơn là để cho ông bộ đội này làm
chủ hăng xưởng quốc doanh x, ông công an làm phó giám
đốc hay ông chính ủy kia làm chủ một hăng xưởng quốc
doanh khác y. Cả ba ông tha hồ tham nhũng được coi như
lương bổng v́ đă có công bảo vệ chế độ; hơn nữa tay đă
nhúng chàm, làm mất ḷng dân, chỉ c̣n con đường duy nhất
là bám vào đảng để duy tŕ bổng lộc, vinh thân ph́
gia.
Đó là quốc sách
lúc ban đầu. Nhưng sau đó tham nhũng và hối lộ lan
tràn, làm tê liệt guồng máy kinh tế quốc gia, làm ḷng
dân chán nản, phẫn uất, nổi lên chống đối chế độ, bằng
cách này hay cách khác, âm thầm hay công khai; tham
nhũng trở nên quốc nạn. Chúng ta nhớ vào những năm cuối
đời, trước khi chết vào năm 1983, Brejnev, Tổng Bí Thư
Đảng Cộng sản Liên Sô, phải than lên : « Xă hội chủ
nghĩa ǵ mà 1/3 xe chạy ngoài đường là ăn cắp săng của
công; 1/3 bằng cấp là bằng cấp giả; công chức đến sở làm
việc th́ chỉ để có mặt, sau đó th́ đi coi hát, hay làm
việc tư riêng. » Nh́n vào xă hội Cộng Sản Việt Nam và
Trung Cộng hiện nay chúng ta thấy cùng một cảnh, mặc dầu
con người, hoàn cảnh lịch sử và thời gian khác nhau.
Việt Nam hiện nay có 2 700 bằng tiến sĩ giả, nạn
bán bằng, tham nhũng ngay trong cơ quan giáo dục y tế, 2
cơ quan mà ngày xưa dân Việt rất kính trọng. Thầy tống
tiền hay cưỡng bức t́nh dục học tṛ, nếu học tṛ muốn có
bằng và được lên lớp là chuyện thường của nền giáo dục
cộng sản hiện nay. Thầy thuốc ngày xưa người Việt có
câu : «Lương y như từ mẫu»; ngày nay dưới chế độ
cộng sản thành ra : «Lương y cộng sản như kẻ cướp.»
Không có tiền là không dám nghỉ đến việc đi bác sĩ, nhất
là vào nhà thương. Theo tờ báo Người Lao Động gần đây,
80% dân Việt khi bệnh không dám đi bác sĩ hay nhà
thương. Trong khi đó v́ nhờ tham nhũng hối lộ, các cán
bộ giầu kếch xù, đánh những canh bạc cả triệu đô la, như
vụ PMU18 gần đây. Ở Trung Cộng, v́ hứa với Tổ chức
Thương mại quốc tế là phải cải tổ hệ thống ngân hàng;
lời hứa đă đáo hạn, gần đây Trung Cộng cho cải tổ 4 ngân
hàng quốc doanh lớn nhất; mới phát hiện ra có 800 tỷ $
thất thoát ra nước ngoài v́ tham nhũng; 2 000 tỷ$
nợ khó đ̣i. Chính quyền Trung Cộng đă cho nghỉ việc 400
nhân viên ngân hàng.
I
I ) Tham nhũng là bệnh ung thư
Tham
nhũng là bệnh ung thư của một chế độ thoái trào, nó làm
cho chế độ đó trở thành một cảnh chợ chiều, ai cũng vội
bốc hốt, bán đổ bán tháo để về nhà, v́ chợ đă tàn. Bệnh
ung thư, như chúng ta đă biết, nếu chữa, th́ phải cắt
dần cắt ṃn những phần của cơ thể, đến lúc kiệt sức mà
chết; nếu không chữa, th́ nó ăn sâu vào ngục phủ ngũ
tạng của chế độ; rồi chế độ cũng chết. Lịch sử nhiều khi
lập lại. Nh́n vào lịch sử Đông Tây, từ sự sụp đổ của đế
quốc La Mă v́ tham nhũng, đến triều Nhà Tống bên Tàu,
qua cuối thời Nhà Trịnh ở Việt Nam; và gần đây những Chế
độ Cộng Sản Liên Đô, Đông Âu sụp đổ một phần v́ tham
nhũng, hối lộ; chúng ta sẽ rơ. Cuối thời nhà Tống bên
Tàu vào cuối thế kỷ thứ 10, có Bao Công xử án công minh;
nhưng chính v́ công minh nên đă đem cả pḥ mă, con rể
vua ra xử, cắt dần cắt ṃn những bộ phận của cơ thể chế
độ, làm chế độ yếu dần, không thể đương đầu trước sự tấn
công của quân Kim và quân Mông Cổ, nên chế độ sụp đổ.
Tại Việt Nam, cuối đời chúa Trịnh với Trịnh Sâm, v́ nghe
lời bà Chúa Đặng thị Huệ, để cho em trai bà này và chân
tay bộ hạ hoành hành, tham nhũng, ức hiếp dân. Nhà Trịnh
sụp đổ một phần cũng v́ vậy. Gần đây, tại Liên Sô vào
thập niên 80, Gorbatchev đă ép Ligatchev, nhân vật thứ 2
trong đảng phải từ chức v́ tham nhũng, cử 5 000
quan ṭa để đi bắt tham nhũng trên toàn quốc, vẫn không
cứu được chế độ, chung cuộc đế quốc Nga sụp đổ.
Quân
cán chính, hăy can đảm đứng về phía dân tộc, bỏ cái
súng, chiếc c̣ng và ngụy ngôn, ngụy từ để đàn áp và lừa
dối dân. Tham nhũng quả thật là quốc sách, quốc nạn và
bệnh ung thư, chỉ cần ḿnh nó cũng đủ làm sụp chế độ.
Tuy nhiên chúng ta không thể khoanh tay ngồi chờ. Cần
phải tích cực đấu tranh. Thời gian đă quá trễ, để bắt
kịp Thái Lan, chúng ta phải cần 33 năm, bắt kịp Nam Hàn
và Đài Loan, Việt Nam phải cần 150 năm, bắt kịp
Singapour phải cần 197 năm. Người dân trong nước hăy can
đảm đứng lên đấu tranh để chấm dứt t́nh trạng đen tối
hiện nay, mới mong có ngày mai tươi sáng, mới có thể
theo kịp các nước chung quanh !
Paris
ngày
17/03/2007
Chu chi Nam
Nguồn: http://chuchinam.pagesperso-orange.fr
|
