Du Tử Lê (born 1942)
tên thật là Lê
Cự Phách, là một nhà thơ Việt Nam đang
định cư ở nước ngoài.
Tiểu sử
Ông sinh năm 1942 tại
huyện Kim Bảng,
tỉnh Hà Nam, miền Bắc Việt Nam.
Sau Hiệp định
Genève, 1954, Lê Cự Phách di cư vào Nam cùng
với gia đình. Đầu tiên ông định cư ở Hội An, Quảng Nam,
sau đó là Đà Nẵng.
Đến năm 1956,
ông vào Sài Gòn và
theo học trường Trần Lực, trường Chu Văn An,
sau cùng là Đại học Văn Khoa.
Ông làm thơ từ rất sớm, khi đang còn
học tại trường tiểu học Hàng
Vôi tại Hà Nội. Sau
khi di cư vào Sài Gòn, Du Tử Lê bắt đầu sáng
tác nhiều tác phẩm dưới nhiều bút hiệu khác
nhau. Bút hiệu Du Tử Lê được dùng chính thức
lần đầu tiên vào năm 1958 cho
bài "Bến tâm hồn", đăng trên tạp chí Mai.
Du Tử Lê từng là sĩ quan thuộc Quân lực Việt
Nam Cộng Hòa, cựu phóng
viên chiến trường, thư ký tòa soạn cuối
cùng của nguyệt san Tiền
phong (một
tạp chí của Quân lực Việt Nam Cộng Hòa), và là
giáo sư dạy giờ cho một số trường trung học Sài
Gòn.
Năm 1973 tại Sài Gòn, ông
được trao Giải thưởng Văn
chương Toàn quốc, bộ môn Thơ với tác
phẩm Thơ
tình Du Tử Lê 1967-1972.
Ngày 17 tháng 4 năm 1975,
Du Tử Lê cùng với Mai Thảo và Phạm Duy bị
kết án tử hình vắng
mặt trên đài phát thanh của Mặt
trận giải phóng Miền Nam vì
có thái độ chống đối cộng sảnquyết
liệt. Sau sự kiện 30 tháng
4, 1975, ông sang tỵ nạn bên Hoa Kỳ.
Hiện ông đang sống ở miền Nam California,
tiếp tục nghề viết, và là nhân viên khế ước
của đài
tiếng nói Hoa Kỳ từ
năm 1996.
Ông cũng từng là chủ nhiệm các báo Việt ngữ Nhân
chứng,Tay Phải, và Văn
nghệ ở
Hoa Kỳ.
Ý
kiến trong và ngoài nước
Tại hải ngoại, Du Tử Lê đã và đang
có những thành công nhất định:
- Cho tới hôm
nay, ông là nhà thơ châu Á duy
nhất được phỏng vấn và có thơ đăng trên hai
nhật báo lớn của Hoa Kỳ: Los
Angeles Times (1983)
và New
York Times(1996)[1]. Thơ
ông cũng đã và đang được đưa vào giảng dạy,
làm tài liệu nghiên cứu, đọc thêm tại một số
trường đại học Hoa Kỳ và châu
Âu.
- Năm 1998,
nhà xuất bản W. W. Norton, New
York đã
chọn Du Tử Lê vào một trong năm tác giả Việt
Nam để in vào phần "Thế kỉ 20: thi ca Việt
Nam" khi tái bản tuyển tập World
Poetry An Anthology of Verse From
Antiquity to Our Present Time (Tuyển
tập Thi ca thế giới từ xưa đến nay).
- Trong cuốn Understanding
Vietnam, tác giả, giáo sư Neil L.
Jamieson đã chọn dịch một bài thơ của Dư Tử
Lê viết từ năm 1964. Cuốn sách này sau trở
thành tài liệu giáo khoa, dùng để giảng dạy
tại các đại học Berkeley, UCLA,
và Cambridge, London.
- Ông cũng là
nhà thơ có nhiều tác phẩm được phổ nhạc.
Trong số đó có nhiều ca khúc nổi tiếng như
của nhạc sĩ Phạm
Đình Chương, với "Đêm nhớ trăng Sài
Gòn", "Khi tôi chết hãy đem tôi ra biển",
"Quê hương là người đó" ("Xa nguồn yêu
thương"), Trần Duy Đức với
"Chỉ nhớ người thôi đủ hết đời", "Em hiểu vì
đâu chim gọi nhau", Nguyên Bích với
"Hiến chương yêu", Đăng Khánh với
"K. khúc của Lê", Anh
Bằng với
"Khúc Thụy Du", Phạm
Duy với
"Kiếp sau xin giữ lại đời cho nhau", Hoàng Quốc Bảo với
"Người về như bụi", Từ
Công Phụng với
"Trên ngọn tình sầu"... Từ những ca khúc
này, ông đã tuyển chọn để thực hiện 3 CD K
Khúc của Lê năm
2001.
Tuy nhiên, ông không được hoan
nghênh và biết đến nhiều ở trong nước. Điển
hình là vào ngày ngày 18 tháng 8 năm 2005, báo Công
an thành phố Hồ Chí Minh đã
đăng bài "Bộ mặt ngạo mạn của Du Tử Lê" của
hai tác giả Trọng Đức và Lê Nguyễn, phản hồi
cho việc Nhà xuất bản Văn nghệ xuất bản tập
thơ Du Tử Lê, với nhiều ý kiến công kích cả về
thơ ca lẫn con người của ông.
Tác phẩm
Tính đến thời điểm 2014, Du Tử Lê đã
xuất bản 58 tác phẩm đủ thể loại[2], trong đó
có thể kể đến:
Ở Việt Nam
- Thơ Du Tử
Lê (1964)
- Năm Sắc
Diện Năm Ðịnh Mệnh (1965)
- Tình khúc
Tháng Mười Một (1966)
- Tay Gõ
Cửa Ðời (1970)
- Chung
Cuộc (cùng viết với Mai
Thảo, 1969)
- Mắt Thù
(1969)
- Ngửa Mặt
(tiểu thuyết, 1969)
- Vốn Liếng
Một Ðời (1969)
- Qua Hình
Bóng Khác (tiểu thuyết, 1970)
- Mùa thu
hoa cúc (sách thiếu nhi, 1971)
- Sân
trường mắt biếc (sách thiếu nhi, 1971)
- Chú Cuội
buồn (sách thiếu nhi, 1971)
- Hoa
phượng vàng (sách thiếu nhi, 1971)
- Một Ðời
Riêng (1972)
- Khóc lẻ
loi Một Mình (1972)
- Giỏ hoa
thời mới lớn (2014)[2]
Ở
nước ngoài
- Thơ Tình
(1996)
- Chỉ Như
Mặt Khác Tấm Gương Soi (thơ 1997)
- Tiếng Kêu
Nào Bên Kia Thời Tiết (truyện)
- Em và, mẹ
và tôi là một nhé (bán hồi ký)
- Chỗ Một
Ðời Em Vẫn Ðể Dành
- Nhìn Nhau
Chợt Thấy Ra Sông Núi
- Chấm Dứt
Luân Hồi Em Bước Ra (1993)
- K.Khúc
Của Lê
- Em Hiểu
Vì Ðâu Chim Gọi Nhau
- Quê Hương
Là Người Ðó
- Tôi - Ấu
Thơ và Mẹ (hồi ký)
- Trường
khúc Mẹ và Biển Đông (1989, 2002)
- [nếu
cần,] hãy cho bài thơ một tên gọi!?!
(2006)
- Trên ngọn
tình sầu (tập tùy bút, 2011)
Nguồn:https://vi.wikipedia.org/wiki/Du_T%E1%BB%AD_L%C3%AA
